Innovat sion

Yangi tovarning iqtisodiy tahlili
u n i is h la b c h iq is h , b o z o r g a o lib
c h iq is h v a s o tish b ila n b o g i i q x a r a ja tla r, s h u n in g d e k , z a ru r o b o ro tg a
e g a bcTlgan. y a n g i to v a r n i is h la b c h iq a ris h b ila n a s o s la n u v c h i ta v a k -
43

---

k a lc h ilik v a fo y d a n i b a h o la s h b ila n b o g ‘liq. B u n in g u c h u n z a ra rsiz - 
lik ta h lili u slu b i q o 'lla n ib , u s a v d o d a n tu sh u v c h i d a ro m a d ish la b
c h iq a r is h x a r a ja tla rig a te n g b c rlu v c h i ish la b c h iq a rila y o tg a n m a h s u - 
lo tla r m in im a l h a jm in i ta v siflo v c h i z a ra rs iz lik n u q ta s in i b e lg ila s h g a
im k o n y a r a ta d i (3 .3 -ra sm ).
X a ra ja tla r tushumi,
m in so ‘m
Ishlab chiqarish hajmi,
mahsulot 
b irligi
3.3-rasm.
Z a ra rs iz lik n i ta h lil qilish 
uslubining g ra fik yordam ida aks e ttirilis h i.
Z a r a rs iz lik n u q ta s i q u y id a g i fo r m u la a s o s id a a n iq la n a d i:
y
ry
__ 
cJoim
b u n d a :
Xd
— ja m i is h la b c h iq a r is h h a jm ig a sa rfla n u v c h i d o im iy x a r a ­
j a t l a r ;
X
o,, - j a m i o 'z g a r u v c h a n x a ra ja tla r;
N
- y a n g i to v a r b irlig i n arx i.
4 4

---

B u m u n o s a b a tla r , s h u n in g d e k , b e lg ila n g a n z a ra r s iz lik n u q ta s ig a
e g a b o 'l g a n h o ld a to v a m i so tis h n in g m in im a l n a rx i v a m a k s im a l 
x a r a ja tla r s u m m a s in i a n iq la s h g a im k o n b e ra d i.
Y a n g i to v a m i s o tis h m a ’q u l k e lu v c h i fo y d a k e ltiris h i t o ‘g ‘r is id a -
gi q a r o r q a b u l q ilin g a c h , y a n g i to v a r m o d e li y o k i p ro to tip in i ta y y o r- 
la s h g a k iris h ila d i. Y a n g i to v a r is te ’m o lc h in in g te x n ik ta la b la r in i 
t a ’m in la s h i v a b o z o r ta la b la r ig a j a v o b b e r is h i z a ru r.
M a r k e to lo g u c h u n b irin c h i n a v b a td a g i v a z if a to v a m in g b o z o r - 
d a m u v a f f a q iy a tg a e r is h is h in i t a ’m in la s h , y a ’n i u n in g v a z if a la r in i 
a k s e ttir is h d a n ta s h q a ri u n i ra q o b a tc h ila r to v a rid a n jo z ib a d o r lig i 
y u q o ri b o ‘lis h in i a k s e ttiru v c h i x u s u s iy a tla rin i y a r a tis h h is o b la n a d i. 
S h u m u n o s a b a t b ila n , y a n g i to v a rn i is h la b c h iq is h ja r a y o n in i ik k i 
b o s q i c h — te x n ik k o ‘rs a tk ic h la m i s h a k lla n tiris h v a b o z o r k o ‘s a t- 
k ic h la r in i s h a k lla n tiris h b o s q ic h la ri m a jm u a s i s ifa tid a k o ‘rib c h iq is h
m a q s a d g a m u v o fiq .
T o v a r n i is h la b c h iq is h u c h u n a k s a r h o lla rd a fu n k s iy a ia r a ro g u - 
m h la r (firm a iz id a n b o m v c h ila r , d iz a y n e rla r, m a rk e to lo g la r ) ta s h k il 
q ilin a d i. B u e s a m u ta x a s s is la rn in g b irg a lik d a o c h iq fa o liy a t y u ri- 
tis h in i v a v a z if a la r y e c h im in in g te z la s h is h in i t a ’m in la y d i.
T e x n ik k o 'r s a tk ic h la r n in g s h a k lla n is h i y a n g i to v a rn i x a r id o r la r- 
n in g a n iq la n g a n is ta k la rin i (e h tiy o jla rin i) q o n d iru v c h i fu n k s io n a l 
x u s u s iy a tla r b ila n t a ’m in la s h b ila n b o g ‘liq . T e x n ik k o 'r s a tk ic h la m i 
is h la b c h iq is h b ila n ilm iy -ta d q iq o t, ta jrib a - k o n s tr u k to r lik is h la ri v a 
m a r k e to lo g la r g u ru h i s h u g 'u lla n a d i. T o v a r g 'o y a s in i te x n ik n u q ta y i 
n a z a rd a n re n ta b e lli m a h s u lo tg a jo r i y q ila r e k a n , is h la b c h iq u v c h ila r 
b u m a h s u lo tg a b o 'l a j a k to v a r ta v s ifn o m a la r in i h a m k iritis h i lo zim . 
B u h o ld a m a rk e to lo g la r n in g v a z ifa s i lo y ih a la m i to v a m in g z a r u r x u - 
s u s iy a tla ri v a x a r id o r la r m a z k u r to v a r x u s u s iy a tla rin i m u h o k a m a
q ilis h ig a y o r d a m b e r u v c h i x is la tla ri t o ‘g ‘ris id a g i m a ’lu m o tla r b ila n
t a ’m in la s h d a n ib o ra t b o i a d i .
B o z o r k o ‘r s a tk ic h la rin i s h a k lla n tiris h