xmlns:w="urn:schemas-microsoft-com:office:word"
xmlns="http://www.w3.org/TR/REC-html40">
Injinerlik geodeziyasi fani va uning vazifalari
INJINERLIK GEODEZIYASI FANI VA UNING VAZIFALARI Reja: 1. fani, uning vazifalari, xalq xojaligidagi axamiyati 4. Injenerlik geoeziyasining boshqa fanlar bilan aloqasi 5. Foydalanilgan adabiyotlar Geodeziya - yunoncha, geo - yer, deziya lchash, bonolarini bildiradi. Geoeziya - yerning shakli va olchash usullari tojaligidagi xar-hil masalalarni echish maqsadida yer sirtidagi olchamlari oyidagilarni tashkil qiladi:
1. Maxsus geodezik asboblar yordamida yer sirtida organish.
2. Organish.
3. Grafik chizmalar (karta, plan va profil) ni tuzish va rasmiylashtirish usullarini olchash natijalari va grafikchizmalarni qolumki, Injenerlik geoeziyasi xam boshqa fanlar kabi xayotiy talablar asosida vujudga kelgan va ishlab chiqarish kuchlarining taraqqiy etishi bilan tobora rivojlanib borgan. Inson qadimdan ora har tomonlama bilishga qiziqqan va orta Osiyo va boshqa mamlakatlar xalqlari ozaro taqsimlash kabi masalalarni echishda geodezik olchash ishlari olib borilgan. Nil daryosini Qizil dengiz bilan qoyomkaning bazi bir usullarigina malchamlarini aniklagan va Injenerlik geoeziyasidan maxsus kitob yozib, meridianlar va parallellar kolum. IX asrda Arabistonda madaniyat ancha taraqqiy etib, Bag`dodda nomli ilmiy markaz tuzildi. Unda OEr suratig`li Al-MaXikmat uyizolaridan ikkita ekspedistiya tuzildi. yerolgan tafovutni bartaraf qilish uchun ularga lchash usulilchamlarini aniqlash ishi topshirildi. Ular meridianning bir gradus yoy uzunligini oz hayotida yozgan 150 ta asaridan 40 tasini geoeziya faniga bag`ishlab, boy va qimmatli mayicha yer radiusi 6339,58 km bollarni, shahar va qishloq aholi punktlarni, aerodom-larni, yerosti inshootlar (metropoliten, shaxta, quvur yolchamlar suv omborlari va kanallarini loyihalash hajmlarini aniqlash, tokishi va siljishi jarayonini baholash kabi masalalarni hal qilishda ham qolish, uni hisobga olish, ona zaminni muhofaza qi-lish, yerdan unumli foydalanish, yerkadastrini ollaniladi.
Injenerlik geoeziyasi fani matematika, astronomiya, elektronika, geografiya, geomorfologiya gidrogeologiya va boshqa fanlar bilan chambarchas bog`liq. Geodezik asboblar nazariy jihatdan fizika qonunlari asosida yasaladi, oyicha hisoblanadi. Yer sirtida nuqtalar oyicha belgilanadi. Yer shakli va uning organishida Injenerlik geoeziyasi va geologiya kabi fanlardan foydalaniladi. Hozirgi davrda Injenerlik geoeziyasi fani mexanika, avtomatika, informatika, elektronika fanlar bilan ham bog`liq holda taraqqiy etmoqda. Injenerlik geoeziyasi ono kashf etdi, zamonaviy asboblarga, geodezik oldi. Boshqa kop muhim masalalar xal qilishda qog`on quriladigan joylar o823 b https://uz.wikipedia.org/ https://tiiame.uz/
http://fayllar.org
Do'stlaringiz bilan baham: |