Ingliz iqtisodchi olimi Dj. Xiks ta’limotiga ko‘ra «daromad» bu o‘zining to‘plangan boyliklarini kamaytirmagan holda o‘ziga hech qanday moliyaviy majburiyatlarni olmagan holda iste’mol tovarlari va xizmatlarini sotib olishi mumkin bo‘lgan maksimal pul summasidan tashkil



Download 55,65 Kb.
bet5/5
Sana17.07.2022
Hajmi55,65 Kb.
#816141
1   2   3   4   5
Bog'liq
5-mavzu (ma\'ruza) O’zbekiston milliy hisoblar tizimi – iqtisodiy statistikaning uslubiy negizi. Aholi statistikasi.

I. Aholining umumiy tug‘ilish koeffitsienti.
Bir yilda tug‘ilganlar sonini 1000 ga ko‘paytiriladi. Hosila aholining o‘rtacha yillik soniga nisbatiga teng bo‘ladi, ya’ni:
Ktug‘lish(T*1000)/
Bu erda T – tug‘ilgan bolalar soni;
- aholining o‘rtacha yillik umumiy soni.
2. Vafot etish koeffitsienti.
Vafot etish koeffitsienti yil davomida vafot etganlar sonini 1000 ga ko‘paytirilgach, olingan natija aholini yillik o‘rtacha soni nisbatiga teng:
Kvafot(V*1000)/ .
Bu erda V – vafot etganlar soni.
3. Tabiiy o‘sish koeffitsienti. Ktab.usKtug‘-Kvafot
4. Nikox qurish koeffitsienti:
Knikox(N*1000)/
N – nikoh ko‘rganlar soni.
5. tug‘ilish va vafot etish orasidagi nisbat hayotiylik koeffitsientini hisoblaydi.
6. Ajralish koeffitsienti:
Kajralish(A*1000)/
Bu erda A – ajrashganlar soni.
5. Aholi migratsiyasi. Aholini istiqboldagi sonini aniqlash.
Alohida aholipunktlari, hududlari aholining soni faqat tabiiy xarakat natijasida o‘zgarmasdan, balki mexanik xarakat natijasida yoki alohida shaxslarning xududiy ko‘chishi natijasida, ya’ni aholi migratsiyasi ham o‘zgaradi.
Aholining mamlakat ichkarisida u erdan bu erga ko‘chishi ichki migratsiya, bir mamlakatdan boshqa mamlakatga ko‘chishi esa tashqi migratsiya deb ataladi. Ichki va tashqi migratsiya har xil sabablardan kelib chiqishi mumkin: masalan, ish qidirish sababli.
Sobiq Ittifoq tarqab ketganidan so‘ng uning tarkibidagi ittifoqdosh respublikalarda migratsiya jarayonlavri ancha kuchaydi.
Har bir aholi punkti va umuman mamlakat uchun aholi migratsiyasining asosiy ko‘rchsatkichlari qu yidagilar hisoblanadi: kirib kelganlar soni, chiqib ketganlar soni va ularning koeffitsientlari.

Kirib kelish koeffitsienti quyidagicha hisoblanadi:


Kkirib kelish=(kirib kelganlar soni/ )*1000

CHiqib ketish koeffitsienti quyidagicha hisoblanadi:


Kchiqib ketish=(chiqib ketganlar soni/ )*1000
Kmex.o‘s=(kirib kelganlar soni – chiqib ketganlar soni)/ *1000
Kirib kelganlar va chiqib ketganlar soni mamlakat bo‘yicha hisoblanadi, shuningdek, u jinsi, yoshi migratsiyasi sabablari bo‘yicha taqsimlanadi.
Migratsiya haqidagi ma’lumotlarning tahlili aholining davlatning qaeriga va qaeridan, qanday miqdorda ko‘chishi yuz berayotganligini ko‘rsatadi, bu esa o‘z navbatdagi ko‘plab xo‘jalik va boshqa tadbirlarni rejalashtirishda muhim hisoblanadi.
Aholining kelajakda ma’lum vaqt oralig‘idan keyin bo‘ladigan sonini turli xil usullar yordamida aniqlash mumkin.
Aholi sonining umumiy istiqbolini ma’lum tahlil qilinayotgan ma’lum davrda aholi sonining tabiiy va mexanik o‘sishi haqidagi ma’lumotlar asosida aniqlanadi. Masalan, agar aholining soni muayyan davr boshiga ma’lum bo‘lsa va umumiy o‘sish koeffitsienti hisoblangan bo‘lsa, u holda aholi sonining t yildan keyin bo‘ladigan istiqbolini quyidagi formula bilan hisoblash mumkin.

Sb – rejalashtirilayotgan davr boshiga aholi soni;
T – bashorat qilinayotgan yillar soni;
Kum.o‘s­– shu davrga aholining umumiy o‘sish koeffitsienti.

Umumiy aholi sonini bashorat qilishning boshqa usuli ham mavjud. U dinamika qatorlarini eksttropoliyasiya qilishga asoslanadi.


Aholi soni istiqbolini alohida yosh bo‘yicha guruhlarga ajratib ham hisoblash mumkin. Buning uchun aholi soni va yosh strukturasi haqida, yoshi bo‘yicha tug‘ilish koeffitsientlari haqida ma’lumotlar va xakozolar bo‘lishi kerak.
Download 55,65 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish