Ingenerlik geodeziyasi

3.2.2. Tasodifiy xatoliklar xossalari 
Ommaviy  o‖lchashlarda  namoyon  bo‖ladigan  tasodifiy  xatoliklar 
statistik  qonuniyatlarga  bo‖ysunadi,  bunda  ular  quyidagi  to‖rt  xossaga 
ega bo‖ladi; 
 
1)  berilgan  o‖lchash  sharoitlari  uchun  absolyut  miqdori 
bo‖yicha   ma‖lum bir chekdan oshmaydi; 
 
2)  absolyut  qiymatlari  bo‖yicha  musbat  va  manfiy  xatoliklar
 
baravar uchraydi; 
 
3) tasodifiy xatoliklarning arifmetik o‖rtamiqdori o‖lchash  soni 
cheksiz ortgandan olga intiladi; 
 
4)  absolyut  qiymatlari  bo‖yicha  kichik  tasodifiy  xatoliklar
 
kattalariga qaraganda ko‖proq uchraydi.  
Tasodifiy xatoliklarning uchinchi xossasiga ko‖ra 
 
 
(2) 
bunda  [∆]  -  bir  jinsli  miqdorlarning  yig`indisini  belgilash  uchun  Gauss 
kiritgan ramzi (simvol). 
 
Agar  X  miqdorning  o‖lchash  natijalari  l
1
,  l
2
,...,  lp  va  bu 
o‖lchashlarning  (2)  formulada  hisoblanadigan  tasodifiy  xatoliklari  ∆
1
, 
∆
2
,..., ∆n o‖lchashlar soni p cheksiz ortganda oddiy arifmetik o‖rta qiymat  
xaqiqiy x qiymatga intiladi, ya‖ni Amaliyotda kattalikni o‖lchashlari soni 
nisbatan  katta  bo‖lmaydi,  lekin  bunday  hollarda  ham  oddiy  arifmetik 
o‖rta qiymat izlanayotgan miqdorning eng ishonchli qiymat bo‖ladi.