Ingeneriyasi

1.6.-rasm. Fermentativ reaktsiya tezligining substrat kontsentratsiyasiga 
bog`liqligi 

---

 
56 
Organizm  hujayrasidagi  istalgan  fermentning  ishlash  sharoitini  baholash 
uchun  undagi  mavjud  bo`lgan  substrat  kontsentratsiyasini  bilish  kerak. 
Fiziologik  sharoitda  fermentlar  deyarli  hech  qachon  to`la  ishlamaydi,  substrat 
kontsentratsiyalari  to`yinish  darajasidan  ancha  kam  bo`ladi.  Faqatgina 
gidrolazalar  uchun  zarur  bo`lgan  substrat  –  suv  hujayrada  to`yingan  miqdorda 
bo`lishi mumkin. 
Reaktsiya  tezligining  ferment  miqdoriga  bog`liqligi  grafikda  to`g`ri 
chiziq  ko`rinishida  ifodalanadi.  Bundan  xulosa  shuki,  organizm  hujayrasida 
ma‟lum  bir  ferment  molek
ulalari  soni  boshqalariga  nisbatan  qancha  ko`p  bo`lsa, 
shu ferment katalizlaydigan kimyoviy reaktsiya tezligi ham shunchlik yuqori bo`ladi. 
Agar  biror  ferment  miqdori  kam  bo`lsa  (sintezi  buzilsa),  unda  unga  bog`liq 
reaktsiyalar tezligi, biokimyoviy jarayonlar yo`li cheklanadi. 
Tabiiy  stimulyatsiya  yoki  preparatlar  yordamida  ferment  molekulasi  sintezini 
oshirilishi  buzilgan  reaktsiya  tezligini  qayta  tiklashi  yoki  yangi  sharoitiga  zarur 
bo`lgan biokimyoviy reaktsiyani moslashtirish imkonini beradi.