Farg‘ona transport-iqtisodiy rayoni transport bilan ta’minlanganlik darajasiga ko‘ra respublika o‘rtacha ko‘rsatkichlaridan yuqori turadi. 2007 yil holatiga ko‘ra, temir yo‘llarning umumiy uzunligi mamlakatda har ming km. maydonga nisbatan 13,5 km.ni tashkil etsa, bu ko‘rsatkich Namangan viloyatida 27,0 km., Andijonda 48,1 km. va Farg‘ona viloyatida 75,8 km.ga teng. Mazkur ko‘rsatkich avtomobil transporti bo‘yicha respublikada har ming km. maydonga 210,1 km.ni, jumladan Namanganda 797,5, Farg‘onada 1338,0 km. va Andijon viloyatida 1404,8 km-ni tashkil qiladi. Navbatdagi boblarda iqtisodiy rayon transport tizimiga batafsil to‘xtaniladi.
Tumanlararo va viloyatlararo iqtisodiy aloqalarda avtomobil transporti yetakchi rol o‘ynaydi. Paxtachilik bog‘dorchilik, uzumchilik, savzovotchilik, chorvachilik mahsulotlarini yetkazib beruvchi qishloq ho‘jaligi korxonalari bilan shahar va sanoat tugunlari o‘rtasidagi aloqalar ham avtomobil transportining uzliksiz ishlashiga bog‘liq. Avtomobil transportining ish natijalariga ko‘ra Toshkent transport –iqtisodiy rayoni alohida ajralib turadi ( jadval). Avtomobil transporti rivojlanishining ham huddi temir yo‘l transporti singari mintaqaviy xususiyatlar yaqqol ko‘zga tashlanadi. Mintaqlar mazkur transport tarmog‘ini rivojlantirish maqsadida “Osiyo taraqqiyot banki ishtirokida “Mintaqaviy avtomobil yo‘llarini rivojlantirish” loyihasini amalga oshirish–chora tadbirlari to‘g‘risida” O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2008 yil 28 fevralda qarori qabul qilindi12.
- jadval
Transport-iqtisodiy rayonlarining avtomobil transportidagi ulushi ( 2006 yil, foiz hisobida)
T.R.
|
Transportiqtisodiy rayonlari
|
Avtobuslarda yo‘lovchi tashish aylanmasi
|
Avtomobil transportida yo‘lovchi tashish aylanmasi
|
Avtomobil transportida yuk
tashish aylanmasi
|
Shox yo‘llarning uzunligi
|
1
|
Toshkent
|
48,2
|
51,4
|
37,3
|
10,5
|
2
|
Mirzacho‘l
|
4,5
|
3,8
|
4,0
|
9,4
|
3
|
Zarafshon
|
7,8
|
11,9
|
19,8
|
24,5
|
4
|
Quyi
Amudaryo
|
7,7
|
6,4
|
7,3
|
13,4
|
5
|
Janubiy rayoni
|
11,2
|
10,5
|
10,4
|
15,3
|
6
|
Farg‘ona
|
20,6
|
16,0
|
21,0
|
26,8
|
|
Respublika bo‘yicha
|
100
|
100
|
100
|
100
|
Manba: O‘zbekiston Respublikasi yillik statistik to‘plamlari.
Mazkur qaror mintaqalarda avtomobil transporti islohatlarining amalga oshirish muhim ahamiyat kasb etayotganligini yaqqol ko‘rsatadi. Yuqoridagi jadval ma’lumotlaridan ko‘rinib turibdiki, avtomobil transporti ish natijalariga ko‘ra Toshkent va Farg‘ona mintaqalarining ulushi katta bo‘lsa, yo‘llarning uzunligi jihatidan Zarafshon hamda Farg‘ona iqtisodiy rayonlarining hissasi yuqori. Shu nuqtai nazardan dissertatsiyaning keyingi bo‘limlaridagi tadqiqotlar ko‘proq avtomobil transportini geografik o‘rganishga qaratildi.
Do'stlaringiz bilan baham: |