"informatika va axborot texnologiyalari"

30 

---

BlueTooth 
- kabelsiz tarmoq standartidir. Bluetooth (ya‘ni, o‗zbek tilida "ko‗k 
tish") nomi bilan 1994 yilda Ericsson kompaniyani ikki mutaxassisi Jaap Haarsen 
(Jaap Haartsen) va Sven Mattisson (Sven Mattisson) tomonidan ishlab chiqilgan. 
Bu tarmoqning ishlash radiusi 10-100 metr oralig‗i bo‗lib, 2.5 gGs chastotada 
ishlaydi. O‗tkazish tezligi 1 mbit/sek. Albatta qurilmalar ham bu standart uchun 
mo‗ljallangan bo‗lishi shart. Shuningdek, mobil telefon bilan aloqa bog‗lash 
mumkin. Agar telefon operatori (masalan, UMS, Ucell) Internetga bog‗lash 
imkonini bersa, u holda kompyuter va qo‗l telefonidan foydalangan holda, simsiz 
internetga bog‗lanish mumkin (noutbuklar uchun juda qulay). 
31 

---

Wi-Fi – 
qulaylik, tezlik va arzonlik jihatidan internetga ulanishning eng maqbul 
yechimlaridan biridir. Unda tezlik 5 dan 100 Mbit/s ga yetadi, uning yordamida 
istalgan, mobil telefon, smartfon, planshet, noutbuk yoki hatto shaxsiy 
kompyuterni ham internetga ulash mumkin. Wi-Fi asosiy manbadan bir necha yuz 
metr radius oralig‗ida ishlay oladi. Lokal tarmoq ichida internetga ulanishda Wi-Fi 
simsiz tarmog‗ining router vositasidan foydalanadi. 
32 

---

WiMAX
(
inglizcha
: 
W
orldwide 
I
nteroperability for 
M
icrowave 
A
ccess
) — 
texnologiyasini rivoji hamda koʻtarilishi uchun 
1999-yili
IEEE 802.16 bazasi 
qoshida 
WiMAX-forum 
tashkil 
qilingan 
edi. 
Forumga 
Nokia
, 
Harris 
Corporation
, 
Ensemble
, Crosspan hamda Aperto kabi mashhur kompaniyalar 
qoʻshilishgan. 
2005-yil
may oyiga kelib ushbu forumda 230 dan ortiq 
qatnashchilarni birlashtirgan. Oʻsha yiliyoq WSIS (World Summit on Information 
Society) tomonidan WiMAX texnologiyasiga asos solingan.