«informatika va axborot texnologiyalari»

4. Dasturlash tizimlari 
Dasturlash tizimlari 
— ma‘lum bir dasturlash tilida yangi dastur yaratish tizimlari. 
Zamonaviy dasturlash tizimlari foydalanuvchiga dastur tuzish uchun ko‘plab qulay imkoniyatlar 
yaratadi. Bunday vosita va imkoniyatlar: 

kompilyator
va 
interpretator
; 

dastur matnini yaratish va tahrirlash vositalari;

standart dasturlar bibliotekasi va funksiyalar;

tuzilgan dasturga o‘zgartirish kiritish va sozlash vositalari 

foydalanuvchi uchun qulay interfeys;

ko‘poynali ishlash rejimi;

grafik imkoniyatlar bibliotekasi; bibliotekalar bilan ishlash utilitalar; 

assembler; 

yordam fayllari;

boshqa spetsifik imkoniyatlar.

Keng tarqalgan dasturlash tizimlari – 
Turbo Basic
, 
Quick Basic
, 
Turbo Pascal
, 
Turbo C
.
Bugungi kunda 
Windows
operatsion sistemasi muhitida ishlaydigan dasturlar tuzishga 
mo‘ljallangan dasturlash tizimlariga ehtiyoj ortmoqda. 
Microsoft Visual Basic
paketi — vizual vositalar (animatsiya, audio, video) yordamida 
Windows-dasturlar tuzish uchun qulay va keng tarqalgan dasturlash tili hisoblanadi.
Quyida A=(a
1
, a
2
, ..., a
n
) bir o‘lchamli massiv elementlari S yig‘indisini hisoblovchi 
dastur Basic va Paskal tillarida keltirilgan. 

---

143 
Basic tili
1965 g. Djon Kemeni va Тomas Kurslar (Drtmund 
kolleji, AKSh) tomonidan yaratilgan bo‘lib, dastur tuzishni 
urganuvchilar uchun sodda dasturlar tuzishga mo‘ljallangan.
Basic tilining yuzlab versiya mavjud. Basic dasturlash tili 
oilasiga eng sodda amallarni bajaruvchi versiyalaridan tortib 
murakkab vazifalarni bajaruvchi versiyalari kiradi.