«informatika va axborot texnologiyalari»

3-rasm. 
Shunday qilib, berilgan masalani yechish algoritmini blok-sxema orqali tasvirladik. Ushbu 
algoritmni 
psedokod
yordamida tasvirlanishini kurib chiqaylik. 
Psevdokod
- bu algoritm qadamlari ko’rsatmalarining bajarilishini oddiy tilda talqin 
qilinishidir.
Algoritmni bayon etishda arifmetik ifodalarda + , - , / , * belgilaridan foydalanamiz. 
:= (ikki nuqta va barobar belgilari) ko‘rsatilgan o‘zgaruvchi tomonidan qandaydir qiymatni 
o‘zlashtirilishini (qabul qilishini) bildiradi.. 
Chiziqli algoritm ko‘rsatmalarida ma‘lumotlarni kiritish-chiqarish va o‘zlashtirish amallari 
ishlatiladi. Psevdokod tilida ushbu amallar quyidagicha tavsiflanadi: 
Kiritish amali - 
Kiritish
 (x, y, z)
; 
*bunda qavslar ichida ma‘lumotlar kiritilayotgan elementlar nomlari beriladi. 
Chiqarish amali - 
Chiqarish
 (x, y)
; 
O‘zlashtirish amali - 
x := 32
; 
*bu amal «x o‘zgaruvchisi 32 qiymatni o‘zlashtiradi, deb o‘qiladi". 
Yuqoridagi misol uchun algoritmning psevdokod orqali itasvirlanishi quyidagicha: 
Algoritm Joylarni almashtirish;
{algoritm sarlavhasi} 
O’zgaruvchilar A,B,Q;
{tavsiflash bloki} 
Boshlash 
Kiritish (A,B); 
Q:=A; 
A:=B; 
B:=Q; 
Chiqarish (A,B); 

---

131 
Тamom
 
2-Misol. 
Uchburchakning uchta tomoni uzunligi ma‘lum bo‘lsa, uning perimetrini, yuzini 
hisoblash algoritmi tuzilsin. 
Faraz qilaylik, a, b, c – uchburchak tomonlarining uzunliklari deb. Misol bo‘yicha 
quyidagilarni hisoblash talab etiladi: uchburchak yuzi – S, perimetrii –P. Uchburchak yuzini 
Geron formulasi orqali hisoblash mumkin: 
bunda r – 
yarim perimetr qiymati. 
Kiritiladigan ma‘lumotlar - a, b, c. Chiqariladigan ma‘lumotlar - S, P.
Misolni yechish algoritmi 4-rasmda keltirilgan.