Informatika va axborot texnologiyalari faniga kirish

O’zlashtirish  operatorlari  dasturda  o’zgaruvchilarga  ma'lum  qiymatlarni 

o’zlashtirish uchun ishlatiladi. 

Kiritish-chiqarish  operatorlari  –  tezkor  xotiraga  boshlangich  ma'lumotlarni 

kiritadilar va yezuvga chiqaruvchi qurilmalarga hisoblashlar natijasini chiqaradilar. 

Boshqarish  operatorlari  –  dastur  operatorlarini  ketma-ket  bajarilishini  tashkil  

etadi. 

Funktsiya  va  protseduralarni  aniqlash  operatorlari  –  dasturni  qismlarga 

bo’lib bu qismlarni aniqlash va nomlash imkoniyatlarini beradilar. 

---

O’z  tarkibiga  ko’ra  operatorlar  ikki  turga  bo’linadilar:  sodda  va 

strukturalashgan.  O’zining  tarkibida  boshqa  operatorlar  bo’lmagan  operatorlar  sodda 

operator  deyiladi.  Bir  yoki  bir  nechta  operatorlardan  iborat  operatorlar  tarkiblashgan 

deyiladi.  Sodda  operatorlarga  o’zlashtirish,  o’tish  va  protseduraga  murojaat 

operatorlari  kiradi.  Tarikblashgan  operatorlarga  shartli, tanlash,  takrorlash  va  tarkibiy 

operatorlarga kiradi. 

Tarkibiy  operator  BEGIN  va  END  xizmatchi  so’zlari  orasiga  olingan 

operatorlar ketma-ketligidan iborat. 

Sintaksis  diagramma  har  biri  tavsiflanayetgan  smeta  o’zgaruvchini  qiymati 

bo’lgan  konstruktsiyalarini  strukturasini  grafik  ko’rinishda  tasvirlaydi.  Diagrammani 

alohida elementi bo’lib tilning asosiy simvoli yoki tushunchasi bo’lishi mumkin. Har 

bir elementdan bitta yoki bir nechta strelka chikadi va undan keyingi elementga boradi. 

Hech  qanday  chikmaydigan  strelka  diagrammaga  kirish  hisoblanadi.  Agarda  strelka 

hech qanday elementga karalmagan bo’lsa unda u diagrammadan chikish hisoblanadi. 

Diagrammalarda  asosiy  simvollarni  tushunchalardan  ajratish  uchun  asosiy  simvollar 

shunday uzi yeziladi, tushunchalar <> ga olinadi.