Informatika va axborot texnologiyalari fani haqida

Nazorat savollari: 
1. Masofaviy ta‘lim qulayliklari. 
2. Masofaviy ta‘lim turlari. 
3. Masofaviy ta‘lim uchun mo‘ljallangan dasturiy paketlar. 
4. Masofaviy ta‘limda foydalaniladigan usullar. 
 
 
18-ma‟ruza: Zamonaviy axborot kommunikatsiya texnologiyalari 
Reja: 
 
1.  O‘zbekistonda AKT rivojlanishini zamonaviy istiqbollari. 
2.  ―Elektron hukumat‖ tizimi. 
3.  Elektron tijorat. 
4.  Elektron imzoning qo‘llanilishi. 
 
Tayanch  so’z  va  iboralar:  Axborot,  Virtual  aloqa,  Elektron  to’lovlar,  4G  LTE 
mobil tarmog’I, Uzbekiston, OEI yoki Oddiy Elektron   imzo, Elektron  tijorat. 
 
Insoniyat  jamiyatining    rivojlanishi  uchun  moddiy,  qurilmaviy,  energetik 
va  boshqa  zaxiralar,  shuningdek  axborot  zaxiralari  xam  kerak  bo‘ladi.  Hozirgi 

---

203 
 
zamon  axborot  oqimining  mislsiz  darajada  o‘sishi  bilan  xarakterlanadi  . 
Amaliyotda  inson  faoliyatining  barcha  jabxalari  uchun  bu  xolat  umumiydir. 
Axborot  hajmining  eng  katta  o'sishi  sanoat  savdo-sotig‘i,  bank-moliya  tizimi  va 
ta‘lim muxitida kuzatilmoqda. Masalan, sanoatda axborot xajmining  o‘sishi ishlab 
chiqarish  xajmining  o‘sishi  bilan  ishlab  chiqariladigan  maxsulot  xom-ashyosi, 
texnologik  qurilmalarni  murakkablashishi,    xamda  ichki  va  tashqi  iqtisodiy 
ob‘ektlar  aloqalarini  kengayishi,  konsentratsiyalashuvi  va  ixtisoslashuviga  sabab 
bo‘ladi. Axborot  texnologiyalar va resurslarni rivojlantirishda asosiy, hal qiluvchi 
omillaridan  biri  hisoblanadi.  Shuning  uchun  axborot,    nafaqat  axborot  sanoati  , 
kompyuterlashtirish,  axborot  texnologiyalari,  axborotlashtirish  jarayoninida 
muhim  bo‘lib  qolmay,  balki  axborot  resurslarini  boshqarish  va  inson  intellektual 
faoliyat  jarayoni  darajasi  va  ta'sir  darajasini  aniqlash  uchun  xam  muhim 
ahamiyatga ega.  
Quyida  keltirilgan  ob'ektiv  jarayonlar  tufayli  axborot  muammolariga 
umuman axborot  jarayonini boshqarishga juda katta  e'tibor beriladi  
-Insoniyat  axborot  portlashini  boshidan    kechirmoqda.  Insonni  axborot 
o‘zlashtirishi  individual  imkoniyati  bilan  jamiyatdagi  axborot  aylanishi  va 
saqlanishini o'sishi qarama-qarshilik keltirib chiqarmoqda;  
-ommaviy kommunikatsiya jarayonlarini rivojlanishi; 
-umumiy axborot nazariyasini rivojlantirishni zarurligi; 
-boshqaruv fani sifatida kibernetikani rivojlantirilishi; 
-ijtimoiy hayot sohasiga axborot texnologiyalarini tatbiq etilishi; 
-tabiiy  fanlar  tadqiqoti  jonli  va  jonsiz  tabiatdagi  o'z-o'zini  tashkil  etish 
jarayonlarida axborot rolini muhimligini tasdiqlaydi; 
-barqaror  rivojlanish  muammosini  zarurati,  axborot  iqtisodiyotning    asosiy 
harakatlantiruvchi  kuchi  bo'lgan  axborot  va  axborot  resurslarini  
hisoblanadi; 
 insoniyat  rivojlanishining  istiqbol  muammolari  zamonaviy  dunyo  sharoitida 
taraqqiyot mezonlarini ishlab chiqish masalasini qo‘yadi. 
                    "Axborot"  va  axborot  mexanizmi  kabi  tushuncha  bilan  birga  axborot 
muhiti  tushunchasi  xam  mavjud  bo‘lib,  u  axborotni  qabul  qiladi,  qayta 
ishlaydi,uzatadi  va  insonlarni  faoliyatini  faollashtiradi.  Inson  xayot  jarayonida 
axborot muhiti bilan faol muloqotda bo‘ladi, undan yangi bilimlarni oladi va qayta 
ishIab  yangi  bilim  sifatida  axborot  muhitiga    taqdim  etadi.    Istalgan  xo‘jalik 
sub‘ekti uchun  ma'lum bir axborot muhiti mavjud bo‘lib, u bilan ifodalanadi. Bu 
axborotlar  muhiti  xo‘jalik  sub‘ektini  rivojlanish  arajasini  aks  ettiradi,  insonlarni 
bir-biri bilan muloqotini aniqlaydi va ishlab chiqadi. 

---

204