Elektron raqamli imzo va uni respublikada tatbiqi Mo’minova Durdona
1.Elektron raqamli imzo haqida
2.O‘zbekiston Respublikasida raqamli imzo haqida qonun
3.O‘zbekiston Respublikasining elektron raqamli imzo bo‘yicha davlat standarti
4.Xulosa
5.Foydalanilgan adabiyotlar
Elektron raqamli imzo ishida qanday algoritmlardan foydalaniladi Elektron raqamli imzo sxemasi bir vaqtning o'zida uchta elektron raqamli imzo algoritmini o'z ichiga oladi: 1. Maxfiy kalitni turli xil mumkin bo'lgan shaxsiy variantlardan yagona va tasodifiy ravishda tanlaydigan kalitlarni yaratish algoritmi. Maxfiy va ochiq kalitlar bir vaqtning o'zida hosil qilinadi va birlashtiriladi. 2. Elektron pochta xabarini imzolash uchun shaxsiy kalitdan foydalanadigan imzo algoritmi. 3. Elektron raqamli imzoni tekshirish algoritmi, u ochiq kalit, imzo va xabarga asoslanib haqiqiyligini aniqlaydi va elektron pochtani yuborish mumkin yoki mumkin emasligi to'g'risida qaror qabul qiladi.
Elektron hujjatdagi mazkur elektron hujjat axborotini elektron raqamli imzoning yopiq kalitidan foydalangan holda maxsus o`zgartirish natijasida hosil qilingan hamda elektron raqamli imzoning ochiq kaliti yordamida elektron hujjatdagi axborotda xatolik yo`qligini aniqlash va elektron raqamli imzo yopiq kalitining egasini identifikatsiya qilish imkoniyatini beradigan imzoAloqa sohasida ham axborot texnologiyalari yangi pog'onaga ko'tarilmoqda. Bu o'rinda elektron pochta, elektron hujjat alohida ahamiyatga ega. Elektron pochta o'zaro bog'langan kompyuterlar tarmog'i yordamida matbuot xabarlari (matn, rasm, chizma) va hatto tovushli axborotni foydalanuvchiga yetkazish uchun xizmat qiladi
O‘zbekiston Respublikasining “Elektron raqamli imzo to‘g‘risida”gi Qonuniga muvofiq, elektron raqamli imzo — elektron hujjatdagi mazkur elektron hujjat axborotini elektron raqamli imzoning yopiq kalitidan foydalangan holda maxsus o‘zgartirish natijasida hosil qilingan hamda elektron raqamli imzoning ochiq kaliti yordamida elektron hujjatdagi axborotda xatolik yo‘qligini aniqlash va elektron raqamli imzo yopiq kalitining egasini identifikatsiya qilish imkoniyatini beradigan imzo. Elektron raqamli imzoning yopiq kaliti — elektron raqamli imzo vositalaridan foydalangan holda hosil qilingan, faqat imzo qo‘yuvchi shaxsning o‘ziga ma’lum bo‘lgan va elektron hujjatda elektron raqamli imzoni yaratish uchun mo‘ljallangan belgilar ketma-ketligi.
Yuqorida keltirilgan ERI algoritmlarining asosiy kamchiliklaridan biri, buzg‘unchi kriptotizim asosiga olingan muammoni etarlicha aniq qo‘ya olganda va uning bu muammoni hal qilishga resurslari etarlicha bo‘lganda, qabul qiluvchiga kelib tushgan raqamli imzo soxta bo‘lsa, imzolovchi shaxsda imzoning soxtaligini isbotlovchi dalillar va ma’lumotlarning yo‘qligidir. O‘zbekiston milliy ERI standartini yaratishda bu kamchiliklarni bartaraf etishga e’tibor berildi
Elektron raqamli imzo — Elektron hujjatdagi mazkur elektron hujjat axborotini elektron raqamli imzoning yopiq kalitidan foydalangan holda maxsus oʻzgartirish natijasida hosil qilingan hamda elektron raqamli imzoning ochiq kaliti yordamida elektron hujjatdagi axborotda xatolik yoʻqligini aniqlash va elektron raqamli imzo yopiq kalitining egasini identifikatsiya qilish imkoniyatini beradigan imzo. Hozirgi kunga kelib, ayrim mamlakatlar qonunchilik yoʻli bilan raqamli imzodan foydalanishni layoqatliligini qonunlashtirib qoʻyganlar. Elektron raqamli imzo kalitlari sertifikatlari roʻyxatga olish markazlari tomonidan beriladi.
xulosa Men bu mustaqil ishni bajarish davomida electron imzo va O’z.Resdagi raqamli imzo va bir qancha qonunlarni bilib oldim ya’ni Elektron raqamli imzo o’zi nimaligini haqida mazkur elektron hujjat axborotini elektron raqamli imzoning yopiq kalitidan foydalangan holda maxsus o`zgartirish natijasida hosil qilingan hamda elektron raqamli imzoning ochiq kaliti yordamida elektron hujjatdagi axborotda xatolik yo`qligini aniqlash va elektron raqamli imzo yopiq kalitining egasini identifikatsiya qilish imkoniyatini beradigan imzoligini bilib oldim bu hozirgi rivojlangan davlatlarda keng foydalaniladi bizdaham tez suratlarda bundan foydalanish ortib bormoqda bu o’z navbatida ma’lumot jo’natgan insoni o’zinikiligini va shu bilan birga xavfsiz ekanligini bildiradi
