Informatika, avtomatlashtirish va boshqaruv

B
komponentli binar, suyuq 
aralashmani ko’rib chiqamiz. 
A
va 
B 
toza komponentlar to’yingan bug’larning 
bosimini 
P
A
va 
P
B
deb belgilaymiz. 
Malumki, ideal aralashmalar Raul qonuniga bo’usinadi. Ushbu qonuniga 
binoan, suyuqlik ustidagi toza komponentning bug’ bosimi uning suyuqlikdagi mol 
ulushiga proporsionaldir: 
P
A
=P
A
*x;
P
B
=P
B
*(1-x) 
 
 
(2.1) 
Bu yerda 
p
A
, p
v
 – A
va 
B
komponentlarning parsial bosimi; 
x, (1-x)
– suyuq 
aralashmadagi 
A
va 
B
komponentlarning mol ulushlari. 
Dalton qonuniga
binoan sistemadagi umumiy bosim, parsial bosimlar 
yig’indisiga teng: 
P
A
=P
A
∙
x+P
B
∙
(1-x)=P
B
+(P
A
+P
B
)
∙
x 
 
 
(2.2) 
bundan 
=
(2.1) va (2.2) tenglamalardan ko’rinib turibdiki, bir xil o’zgarmas 
temperaturada suyuqlik aralashmasi ustidagi komponentlar parsial va bug’larning 
umumiy bosimi yengil uchuvchan komponentning mol ulushi x bilan to’g’ri 
chiziqli bog’liqlikda bo’ladi. 

---

17 
2.4-rasmda komponentlar parsial bosimi va umumiy bosim izotermalari 
tasvirlangan. 
2.4-rasm. Ideal aralashmalar uchun suyuqlik-bug’ muvozanat diagrammasi.