Informatika, avtomatlashtirish va boshqaruv

2.3-
rasm
). 
2.3-rasm.
Turli rejimda ishlovchi kolonnalarda pinch joylashuvi 
1-sinfdagi ajratish usulida quyi va yuqori qaynash temperaturasiga ega 
komponentlar birinchi bo’lib ajratib olinadi. O'rtacha qaynash temperaturasiga ega 
bo'lgan komponent ham distilliat, ham quyi oqim tarkibida mavjud bo'ladi. Ushbu 
sinfdagi separatsiyalash usulida kirish no'qtasining (tarelka) ham ustki ham oskti 
qismida juft pinch no'qtasi hosil bo'ladi. Pinch konsentratsiyasi (
x
Pi
) kirish 
konsentratsiyasiga (
x
Fi
) teng bo'ladi. Kolonnaning stripping hamda rektifikatsiya 
qismlari minimal qaynash temperaturasi va flegmalar soniga ega bo'ladi. Ikkinch 
sinfdagi ajratish usulida esa distilliat oqimi asosan quyi qaynash temperaturasiga 
ega komponent bilan boyitilib, kolonnaning rektifikatsiya qismi yuqori flegmalar 
soniga ega bo’ladi. Uchinchi sinfdagi seperatsiyalash jarayoni esa kolonnani pastki 
oqimi asosan yuqori qaynash temperaturasiga ega komponentlarga boy bo’lib, 
yuqori qaynash nuqtasida ishlaydi. Ikkinchi va uchinchi sinfdagi separatsiyalashda 
yagona pinch mos ravishda stripping va rektifikatsiya qismlarida mavjud bo'ladi. 
Ushbu holatda esa pinch konsentratsiyasi (
x
Pi
) kirish konsentratsiyasidan (
x
Fi
) farq 

---

16 
qiladi. Minimal ichki bug' va suyuqlik oqimlari muhim bo'lib, minimal flegmalar 
soni yoki qaynash temperaturasidan foydalanish energiya iste'molining 
kamayishiga olib keladi. 
Ideal aralashmalar deb eritma tarkibidagi komponent olinishi natijasida 
issiqlik ajrab chiqmaydigan yoki yutilmaydigan va hajmi o’zgarmaydigan 
aralashmalarga aytiladi. 
Yengil uchuvchan 
A 
va qiyin uchuvchan