Informatika 2017 uzb indd

N=2

m

formula bilan hisoblanadi. Masalan, diada kodida 2

2

=4 ta, triada 

kodida 2

3

=8 ta, tetrada kodida 2

4

=16 ta bir­biridan farqli variant 

borligini ko‘rgansiz. Agar ikkilik raqamidan iborat kod uzunligi 8 

ta razryadli bo‘lsa, u holda 2

8

=256 ta turli xil belgini kodlash 

mumkin bo‘ladi. Umuman, bizga B ta signalni yoki belgini ikki­

likda kodlash kerak bo‘lsa, u holda ikkilik kodi uzunligi (razryadi) 

bo‘lgan  m soni quyidagi tengsizlikdan aniqlanadi:

2

m–1

 < B 

≤

 2

m

.

Masalan, 123 ta ismni kodlash uchun 

2

m–1

 < 123 

≤

 2

m

 tengsiz­

likdan ikkilik kodi uzunligi 7 ga teng ekanligini aniqlaymiz.

Kompyuterda yuqori va quyi registrdagi lotin va kirill harflari, 

o‘nlik sanoq sistemasi raqamlari, qavslar, tinish belgilari, arifmetik 

amal va boshqa belgilarni kodlash uchun 8 razryadli ikkilik kodlari 

yetarli bo‘ladi. Shu uzunlikdagi ikkilik kodlari asosida jahon an­

dazalaridagi quyidagi kodlash jadvali – 

ASCII

 (American Standard 

Code for Information Interchange) jadvali qabul qilingan.