Informatika 2017 qqalpoq indd

baylanıslı  bol®an  sistema  dep  te  júrgiziledi.

Sanaq  sistemalarınıń  usı  qásiyetlerine  baylanıslı  cifrlarınıń  pozi-

ciyasına  baylanıslı  bol®an  hám  cifrlarınıń  poziciyasına  baylanıslı 

bolma®an  (qısqasha  poziciyalı  hám  poziciyalı  bolmaǵan)  sanaq  siste-

malarına  bólinedi.  Poziciyalı  bolmaǵan  sanaq  sistemasına  Rim  sanaq 

sisteması  mısal  boladı.

---

24

Sizge,  poziciyalı  sanaq  sisteması  bólgan  onlıq  sanaq  sistemasında 

arifmetikalıq  ámeller  orınlaw  júdá  qolaylı  ekenligi  belgili,  lekin, 

poziciyalı  bolmaǵan  sanaq  sisteması  bolǵan  Rim  sanaq  sistemasında 

arifmetikalıq  ámellerdi  orınlaw  júdá  quramalı.  Sonıń  ushın  da, 

babalarımız cifrlar hám sanlardı anıq bir sistemaǵa keltiriw máselesine 

úlken  itibar  qaratqan.