Industrial iqtisodiyot

Mutaxassislik
– bu ma’lum bir yoki bir necha turdagi ishlarni amalga 
oshirish uchun insonga zarur bo‘lgan bilimlar va malakalar yig‘indisi. 
Masalan, iqtisodchi, marketolog, vositachi, moliyachi, buxgalter, yoki 
texnika sohasida – muhandis, mexanik, energetik va h.k. 
Ixtisos
– insonning hosil qilgan bilimlar va amaliy ko‘nikmalari 
majmui. Ixtisos kishiga hayotning moddiy va ma’naviy sohasida muayyan 
ishni bajarish imkoniyatini beradi. 
Malaka
– biron bir mutaxassislik va ixtisoslik bo‘yicha murakkab ishni 
bajarish uchun zarur bo‘lgan bilim va ilm hamda mehnat ko‘nikmasining 
darajasidir. Kadrlarning malaka darajasini baholash uchun o‘rtacha 
koeffitsiyent va o‘rtacha tarif koeffitsiyenti razryadi belgilanadi. 
Yangidan-yangi ishlab chiqarish sohalari vujudga kelishi, fan va 
texnikaning rivoji, ish, shu jumladan, bir texnologik jarayonning boshqa 
jarayonga almashinishi bilan boshqaruv, rejalashtirish, tashkil etish, 
takomillashuvi bilan yangi mutaxassisliklar kasb va ixtisoslar yuzaga keladi, 
eskirganlari barham topadi. 
Kadrlar ilmini o‘rganish nazariyasida 
«Kadrlar tuzilmasi»
degan 
tushuncha mavjud. Masalan, korxona xodimlari umumiy sonini 100 foiz deb 
olsak, ishchilar 75 foizni, muhandis-texnik xodimlar 12 foizni, xizmatchilar 8 
foizni, boshqa xodimlar esa 5 foizni tashkil etishi mumkin. Bu misoldan 
ko‘rinib turibdiki, xodimlar kategoriyalari, ya’ni ularning tarkibiy qismlari 

---

159 
o‘rtasidagi nisbat ularning tuzilmasini ifodalaydi.
Kadrlar tarkibi faqat korxonalarda emas, balki tarmoqlarda ham bir-
biridan farq qilishi mumkin. Bu tarmoqning murakkabliligiga, korxona 
(firma)ning katta-kichikligiga, ularning texnikaviy va texnologik jihatdan 
qurollanganligiga, ishchi-xizmatchilarning bilimi va ilm darajasiga va mehnat 
ko‘nikmasiga, sohaning hamkorlik munosabatlari rivojlanganligiga va 
boshqa bir qator xususiyatlarga bog‘liq.