Individual va guruhiy konsultatsiya fanidan

Analizatorlarning asosiy vazifalari organizmga tasir etayotgan turli qozgotuvchilarni ayrim bolaklarga ajratish, ularni bir-biridan farqlash, yani analiz qilishdan iboratdair.
Odamning sezgilar orqali tashqi dunyo voqea-xodisalarini bilishi quyidagi uch bosqichdan iborat;
1. Tashqi dunyodagi predmetlar va voqea-xodisalar sezgi organiga (retseptorga) tasir etiadi. Bu tasir tegishli nervlarni harakatgakeltiradi, natijada qozgalish vujudga keladi.
2. Bu qozgalish maxsus nervlar yordamida bosh miyaga yetkaziladi.
3. Bosh miya postining markaziy xujayralar sistemasida sezish xolati yuz beradi.
Ana shu uch bosqichdan iborat bolgan sezuvchi nerv apparati akademik I.P.Pavlov talimotida analizator deb aytiladi. Biror predmet yoki voqea-xodisaning tasrini bevosita aks ettiruvchi apparat analizator hisoblanadi. Bu jihatdan har bir sezgi azosi oziga xos analizatordir. Masalan, koz korish analizator, quloq eshitish analizatori, burun hid bilish analizatori deb yuritiladi. Odam organizmidagi har bir sezgi azosi (koz, quloq, burun va x.k.) narsa va xodisalarning narsa va xodisalarini analiz qilib (qismlarga parchalab), bosh miyaga otkazadi. Shuning uchun ularni analizator-analiz qiluvchi deb aytiladi.
Yuqori darajada taraqqiy etgan odam miyasida tashqi muhitdan qabul qilib olinadigan barcha tasirotlarni nozik analiz qiluvchi murakkab nerv mexanizmi bor. Bu mexanizm analizatordir. I.P.Pavlov fikricha, analizator tashqi dunyo tasirotlarining murakkabligini ayrim elementlarga parchalab yuborish vazifasini bajaruvchi asbobdir.
Sezgi organlarining organizmdagi orni va qozgalishiga muvofiq sezgi turlari quyidagi uch gruppaga ajratiladi;
Eksteroretseptorlar bu gruppaga korish, eshitish, hid bilish, maza va teri sezgi organlari kiradi. Organizmdan tashqaridagi narsa va xodisalarning xossalari shu organlar orqali aks etadi.
Proprioretseptorlar bu gruppaga muskul-harakat, pay va boylamlarda boladigan sezgilar hamda statik sezgilar kiradi. Bu gruppaga kiruvchi sezgilarni harakat yoki kinestetik sezgilar deb ham yuritiladi.
Interoretseptorlar bu gruppaga gavda ichidagi organlar meda, ichak, jigar, opka, qon aylanish organlari, umuman organiq sezgilar kiradi. Bu sezgilar ichki organlarning xolatini aks ettiradi.