Ilyosbek Mamarasulov. [phone]

Ilyosbek Mamarasulov. [phone]

■ GAZLARNING ZICHLIGI.

■ MENDELEYEV -KLAPEYRON TENGLAMASI.
■ GAZLARDA IZOJARAYONLAR.
■ GAZLAR ARALASHMASI.



Yangiqo'rg'on - 2022
Mendeleyev klapeyron tenglamasi.
D.I.Mendeleyev 1874-yilda tuzgan.1) PV = = RT yoki PV = nRT Qisqa shaklda; PVMr = mRT kelib chiqadi; Bu yerda;
P-bosim (101,325 kPa,101325 Pa,760 mm sim∙ust,1 atm) V-hajm (n.sh 22,4 l ), Mr-molekulyar massa, m-modda massasi, R-universal gaz doimiysi (8,314), T-temperatura ( 273 K + ^oC )
Universal gaz doimiysi quyidagicha topiladi.
1) Bosim kPa da bo’lsa.R = = = 8,314 Kj/mol
2) Bosim Pa da bo’lsa.R = = = 8314 Kj/mol
3) Bosim sim∙ust da bo’lsa.R = = = 62,36 Kj/mol
4) Bosim 1 atm da bo’lsa.R = = = 0,082 Kj/mol
P∙V∙Mr = m∙R∙T formuladan 1) Bosimni topish; P = 2) Hajmni topish; V=
3) Molekulyar massani toppish; Mr = 4)massani toppish; m = 5) Temperaturani topish; T = 6) molni topish; n =
Ideal gazlarning holat tenglamasi.
1) = formula bilan ifodalanadi. Qisqa shaklda P₀V₀T₁ = T₀P₁V₁
Bu yerda;P₀ – n.sh dagi bosim (101,325 kPa,101325 Pa,760 mm sim∙ust,1 atm)
V₀ – n.sh dagi hajm (22,4 l ), T₀ – n,sh dagi temperature (273 K), P₁ – berilgan bosim
V₁ – berilgan hajm, T₁ – berilgan temperatura ( 273 K + ^oC ) P₀V₀T₁ = T₀P₁V₁formuladan
1) n.sh dagi hajmni topish; V₀ = 2) Hajmni topish; V₁ =
Ideal gazlarda 3 ta qonun bor
1) Temperatura o’zgarmagan sharoitda (izotermik jarayon) gazning hajmi uning bosimiga teskari proporsional bo’ladi.(Boyl Mariot qonuni 1676-y) (T=const)
P₀V₀ = P₁V₁ yani; 1) P₀ = 2) P₁ =


2) O’zgarmas hajmda (izoxorik jarayon) gazning bosimi uning haroratiga to’g’ri proporsional bo’ladi. (Sharl qonuni 1784-y) (V=const)
= qisqacha P₀T₁ = P₁T₀ bunda; 1) P₀ = 2) P₁ =


3) Bosim o’zgarmagan sharoitda gazning hajmi uning haroratiga to’g’ri proporsional bo’ladi. (Gey-Lyussak qonuni 1802-y) (P=const)
= qisqacha V₀T₁ = V₁T₀ bunda; 1) V₀ = 2) V₁ =

GAZLARNING ZICHLIGI OID MASALALAR.

1. Vodorodning normal sharoitdagi zichligini hisoblang.

2. Kislorodning normal sharoitdagi zichligini hisoblang.

3. Xlorning normal sharoitdagi zichligini hisoblang.

4. Propanning normal sharoitdagi zichligini hisoblang.

5. Oltingugurt (IV)-oksidning normal sharoitdagi zichligini hisoblang.

6. N.sh dagi zichligi 1,25 g/l bo’lgan gazning molekulyar massasini toping.

7. N.sh da o’lchangan gazning 1 litri 0,759 g/l ni tashkil etadi. Uning molyar massasini toping.

8. N.sh dagi zichligi 1,518 g/l bo’lgan gazning molekulyar massasini toping.

9. N.sh da olchangan 224 ml gazning og’irligi 0,44gr ni tashkil etadi. Uning molyar massasini toping.

10. N.sh da zichligi 2,0536 g/l bo’lgan gazning, 3,36 litri (n.sh.da) necha gr keladi.

11. Kislorodning vodorodga nisbatan zichligini aniqlang.

12. Xlorningning azotga nisbatan zichligini aniqlang.

13. Xlorning xavoga nisbatan zichligini aniqlang.

14. Azotning xavoga nisbatan zichligini hisoblang.

15. Geliyning neonga nisbatan zichligini aniqlang.

16. Havoga nisbatan zichligi 0,586 bo’lgan gazning molyar massasini hisoblang.

17. Vodorodga nisbatan zichligi 15 bo’lgan gazning molyar massasini hisoblang.

18. Kislorodga nisbatan zichligi2 bo’lgan gazning molyar massasini hisoblang.

19. Geliyga nisbatan zichligi 11 bo’lgan gazning molyar massasini hisoblang.

20. Havoga nisbatan zichligi 1,172 bo’lgan gazning molyar massasini hisoblang.