Ilmiy uslub Publitsistik uslub



Download 45 Kb.
bet2/3
Sana26.02.2022
Hajmi45 Kb.
#469326
1   2   3
Bog'liq
1444148413 61812

So'zlashuv uslubi. Bu uslubga erkin muomala doirasida amal qilinadi. Norasmiyligi va shevaga boyligi bilan ajralib turadi. Bu uslub maxsus tayyorgarlikni talab etmaydi. Uning ma'lum vazifa yoki yuklamasi yo'q. Shuningdek, jumla sintaktik jihatdan to'liq bo'lishi ham shart emas. Sovuqmi? (Ko'cha yoki choy sovuqmi?) kabi. Lekin bu nutq uslubida tin olish, ohang, mantiqiy va so'z urg'usi, fikrdagi his-hayajonni uzatishda ahamiyati katta.
Nutqda tovushlarning uyg'unlashuvi (assimilyatsiya: ketdi-ketdi): bir tovush o'rnida ikkinchisining talaffuz qilinishi (dissimilyatsiya: maktab-maktab); tovushlarning o'rni almashishi (metateza: tuproq-turpoq) va boshqalar so'zlashuv uslubiga xosdir.
Bo'g'in, so'zlar qisqartirilishi so'zlashuv uslubiga oiddir. Masalan, Mamat - Muhammadjon, Abdurahim - Rahim, Rahima - Rahi kabi.
Nutqda metonimiya ko'p qo'llaniladi: Auditoriya charchadi -Auditoriyadagi talabalar charchadilar
Rasmiy ish qog'ozlari uslubi. Bu uslub hozirgi o'zbek adabiy tiliga xosdir. U ma'muriy va yuridik quvvatga egadir. Bu uslubda fikr aniq va bir xil qolipda ifoda etiladi.
Qonun matnlari, farmonlar, buyruq va qo'llanmalar, shartnomalar, ijozatnomalar, aktlar, turli rasmiy hujjatlar, tashkilotlararo yozishmalar, yuridik hujjatlar, ma'lumotnoma, bavonnoma va boshqalar rasmiy ish uslubida yoziladi.
Talabalar ariza, ishonchnoma, tushuntirish xati, bayonnoma, bayonnomadan ko'chirma, dorinoma, kasallik tarixi, kasallik varaqasi kabi o'nlab rasmiy ish qog'ozlarini to'g'ri to'ldirish va yozish ko'nikmasini egailashlari zarur.
Bu kabi hujjatlarda qolip jumlalar mavjud bo'lishi bilan birga ular har qanday his-hayajondan xoli bo'lishi talab etiladi. O'nlab atama va iboralar rasmiy ish qog'ozlari uslubiga tegishlidir. Masalan: bayonnoma, qarov, shartnoma.deklaratsiya; ma'lumotnoma berildi shu haqidakim... biz quyida imzo chekuvchilar... kabi.
Rasmiy ish qog'ozlarida fe'llar majhul nisbatda qo'llaniladi. Xususan, hukm chiqarildi; buyruq shaklida - bajarilsin, yuklatilsin kabi.
Ilmiy uslub - fan, texnika va ishlab chiqarish bilan bog'liqdir Maqola, monografiya, ilmiy ma'ruzalar qat'i ravishda ilmiy uslub asosida yoziladi.
Ilmiy-ommabop uslub ilmiy uslub sirasiga kiradi. U ilmiy ma'lumotini, axborotni ommabop qilib yetkazishga xizmat qiladi. Ilmiy uslub. tabiiyki, har bir alohida fan yo'nalishida o'ziga xos atamalar, iboralarga boy bo'ladi. Tibbiyotda kasallik nomlari, tibbiy atamalar, dori nomlari kabilarning bo'lishi odatiy holdir.
Ilmiy uslubning o ziga xos belgilari bor:

  1. Axborotning ob'ektivligi, aniqligi.

  2. Ma'lumotlarning izchilligi, ularning ko'pligi.

  3. Fikrning qisqa ifodalanishi.

  4. So'zlashuv uslubi va sheva belgilarining mutlaqo ishtirok etmasligi.

Yuqorida sanalgan belgilari bilan yana ta'kidlash kerakki, ilmiy uslub boshqa uslublardan keskin farqlanadi. O'rni kelganda aytish kerakki, ilmiy asarlar, dissertatsiyalar, yoki ilmiy (ommabop) maqolalarda muallifning kamtarligi tufayli «men» kishilik olmoshi o'rnida «biz» shakli qo'llaniladi.

Download 45 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish