Ilmiy tadqiqot markazi

Foydalanilgan adabiyotlar ro
‘yxati:
 
1.
 
Abul Barakot Nasafiy. Kanzud daqoiq. Bushro nashriyoti, Karachi. J.3. 
–
B.89. 
2.
 
Ubaydulloh ibn Mas’ud. Muxtasarul viqoya fi masailil Hidoya. Qozon, 1909y.–
 B. 132. 
3.
 
Alouddin Abu Bakr ibn Mas’ud ibn Ahmad Kosoniy. Badoi’us sanoi’ fi tartibish sharoi’. − Qohira: 
Maktabat dorul-hadis, 1426/2005. 
–
 J. VII. 
–
 B.26. 
4.
 
Байдаулет Е.А. Исломий молия асослари. “Ўзбекистон” НМИУ, Тошкент. 2019. Б. 
79. 
5.
 
Islamic Banking and Finance: Principles & Practices. 2014 by Marifa Academy. P.56. 
6.
 
Askari H., Iqbal Z., Mirakhor A. Introduction to Islamic Economics: Theory and Application. John 
Wiley & Sons Singapore Pte. Ltd. 2015. Р.195.
 
MOLIYAVIY SAMARADORLIKKA ERISHISHDA 
O’ZBEKISTONDA FAKTORING 
AMALIYOTINI RIVOJLANTIRISH 
 
Muxamadjanov Shaxriyor Solijon oʻgʻli 
 
“El
-
yurt umidi” jamgʻarmasi boʻlim boshligʻi
 
Jahonda moliyaviy resurslarni jalb etishga bo‘lgan raqobatning tobora kuchayib borishi 
davomida mamlakat, uning hududlari va iqtisodiyotning tegishli tarmoqlari hamda 
sohalarining investitsiya muhitini yaxshila
shga asosiy e’tibor qaratilmoqda.
Mamlakatning iqtisodiy rivojlanish darajasi, investitsiya faolligining oʻsish surʼatlari 
investitsiya muhitiga koʻp jihatdan bogʻliqdir. Xorijiy investitsiyalarni respublika 
iqtisodiyotiga jalb etish uchun zaruriy shart-sharoitlar yaratilishi muhimdir, u, qachonki, 
qaysi mamlakatda iqtisodiy, siyosiy, ijtimoiy va huquqiy shart-sharoitlar mavjud (ijobiy) 
boʻlsagina oʻsha davlat iqtisodiyotiga qoʻyilishi mumkin.
Ilgʻor xorijiy tajriba asosida hududlardagi investitsiya muhitin
i yaxshilashda hamda 
islom moliyasi yoʻnalishida keng foydalaniladigan faktoring moliyaviy xizmat turi samarali 
vositalardan biridir. 
“Faktoring –
moliyaviy xizmat turi boʻlib, bunda faktoring kompaniya (tijorat banki) 
mijozlardan tovarlarni sotish va xizm
atlarni koʻrsatish jarayonida yuzaga keladigan debitorlik 
qarzdorligi huquqini maʼlum bir diskont narxda sotib olishiga aytiladi”.
“Faktoring” amaliyotining toʻliq mazmuni quyidagi uning funksiyalari orqali 
aniqlashtiriladi: 
Oʻzbekistonda faktoring operat
siyalari tijorat banklari tomonidan bajarilishini hisobga 
olsak, mijoz haqida maʼlumot toʻplash va debitorlik qarzdorligini undirilishi ham ular 
tomonidan amalga oshiriladi .
Jahon tajribasida “kollektorlar, muddati oʻtgan qarzdorlikni qarzdor 
foydasiga undirib 
berishni oʻz zimmasiga oladi, yaʼni qarzdorligini undirish bilan ham shugʻullanadi. 
Oʻzbekistonda kollektorlik xizmatini yuridik jihatdan amalga oshirish imkoniyati mavjud 
emas. Yaʼni tijorat banklari tomonidan berilgan faktoring shartnom
asi asosida 
moliyalashtirilgan summani oʻz muddatida toʻlanmaslik uchun hech qanaqa penya, foiz 
undirilmaydi”.

---

389