Ilmiy tadqiqot markazi



Download 7,23 Mb.
Pdf ko'rish
bet245/329
Sana14.04.2023
Hajmi7,23 Mb.
#928209
1   ...   241   242   243   244   245   246   247   248   ...   329
Bog'liq
Moliya bozori Konferensiya to\'plam 05.04.2023

Электрон бизнес (
electronic buisiness, e-business


самарадорлиги ва 
рақобатбардошлиги ахборот технологияларига асосланган бизнес. Ахборот 
технологиялари бизнесдаги шерикларнинг ўзаро мулоқотини таъминлайди ва яхлит 
қиймат
занжирини яратади. Электрон бизнеснинг асосий таркибий қисмларига 
компания ягона ахборот тармоғи орқали ички соҳани (intranet) ва Интернет орқали 
тармоқлар, шериклар, етказиб берувчилар ва мижозлар билан ташқи ўзаро алоқаларни 
(extranet
) орқали ташкил этиш киради. 


332 
Қуйида
Internet орқали савдо операцияларини яъни электрон бизнесни амалга 
оширишнинг асосий шакллари келтирилган


электрон тижорат


электрон банкинг (Internet
-banking); 

электрон брокерлик хизматлари (Интернет
-
трейдинг)


электрон аукционлар


электрон почта


электрон савдо марказлари


электрон суғурта хизматлари

Электрон тижорат ёки электрон савдо (E
-commerce) 

электрон бизнеснинг
(E-
Business) бир қисми бўлиб, ахборот технологиялари ёрдамида ахборот, маҳсулот ва 
хизматларни сотиб олиш ва сотиш жараёнларини амалга ошириш тушунилади ёки 
бошқача қилиб айтганда, фойда олиш мақсадида тижорат фаолиятини компютер 
тармоқларидан фойдаланиш орқали тижорат циклини комплекс автоматлаштиришга 
асосланган. 
Электрон тижорат воситалари қимматли қоғозлар савдосини ташкил этиш, 
юридик шахслар ўртасида битимлар тузиш, электрон биржаларда фаолият юритиш, 
истеъмол товарлари, туристик ва таълим хизматлари учун буюртмалар бериш ва 
тўловини амалга ошириш ҳамда коммунал тўловларни тўлаш имконини беради. 
Электрон тижорат фаолиятини амалга оширишда, ушбу фаолият турига тегишли 
қуйидаги
асосий воситаларни келтириш мумкин бўлади:

телефон


интерактив
телевизор


электрон тўловлар ва пул ўтказмалари тизимлари


электрон маълумотлар алмашинуви (EDI 
- Electronic Data Interchange) 

Интернет (шу жумладан, электрон почта)
American Airlines 
ва 
IBM 
компаниялари ҳамкорлигида 1960 йилда парвозларни 
брон қилишнинг автоматлаштирилган янги тизими ишлаб чиқилди. Бу тизим 
электрон тижоратнинг биринчи кўринишлари бўлиб, ушбу ҳамкорлик натижасида, 
Sabre тизими орқали хизматлар нархи пасайтирилди ҳамда йўловчилар оқими 
оширилди. 
Sabre
(Сейбр) –
45 та мамлакатда ваколатхоналари мавжуд АҚШ компанияси 
бўлиб, унинг асосида операторлар авиачипталарни қидириш, брон қилиш ва сотиб 
олиш, саёҳатларни ташкил қилиш ва шунга тегишли бўлган хизматларни брон қилиш 
имкониятига эга.
Шунингдек, 1971 йилда Стенфорд ва Массачусетс технология институти 
талабалари интернетнинг ўтмишдоши бўлган ARPANET дан фойдаланган ҳолда 
онлайн транзакцияларнинг биринчи анологини ишга туширдилар. 1990 йилларнинг 
ўрталарига келиб эса, электрон тижоратнинг замонавий тарихи бошланди, бунда 
Жефф Безос томонидан Amazon.com, Пер Омидяр томонидан eBay, Хитойда эса Alibaba 
Group компаниялари ташкил этилди.
Охирги йигирма йил ичида интернетнинг кенг тарқалиши, ижтимоий 
тармоқларнинг ва электрон тўлов тизимларининг ривожланиши туфайли электрон 
тижорат глобал миқёсда кенгайди. Бугунги кунга келиб, кичик бизнесдан тортиб 
корпорацияларгача ҳар бир киши ўз бҳмижозлар базасини Интернет орқали 
шакллантирмоқда. 
Электрон тижоратни афзаллик ва камчилик томонлари онлайн бизнес олиб 
борилаётган мамлакатга боғлиқ. Иқтисодий жиҳатдан кучли ва барқарор давлатларда 
нолдан ўз бизнесини яратиш имконияти бошқаларга қараганда юқорироқ бўлади.

Download 7,23 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   241   242   243   244   245   246   247   248   ...   329




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish