Ilmiy tadqiqot markazi

Фойдаланилган адабиётлар рўйхати
: 
1.
 
Велик Е.В. Реинжиниринг процесса управления активами и пассивами // Бухгалтерия и 
банки. 2001. №9. С.36.
 
2.
 
Ильясов СМ. Управление активами и пассивами банков // Деньги и кредит.2000.№5. С.20.
 
3.
 
Печникова А.В., Маркова О.М., Стародубцева Е.Б. Банковские операции: учебник.
- 
М.: ИД 
«ФОРУМ»:ИНФРА
-
М, 2011.
-
352 с.
-
(Профессиональное образование).
 
4.
 
Марказий бакн маълумотлари асосида муаллиф томонидан тузилган.
 
MOLIYAVIY NATIJALARNING STRATEGIK BOSHQARUV HISOBINI TASHKIL
QILISHNING NAZARIY-USLUBIY ASOSLARI 
 
Pardayeva Shahnoza Abdinabiyevna - 
TMI, “Bank hisobi va audit” PhD,dotsent v.b.
 
Annotatsiya:
 
Maqolada xoʻjalik 
yurituvchi subyektlarning strategik boshqaruv hisobi, 
uning elementlari, moliyaviy oqimlarning strategik boshqaruv hisobi hamda xarajat turlarining 
nazariy-uslubiy asoslari yoritib berilgan.
Kalit soʻzlar
:
strategik boshqaruv hisobi, moliyaviy 
oqimlar, oʻzgaruvchan xarajatlar, 
doimiy xarajatlar, yarim oʻzgaruvchan xarajatlar.
 

---

226 
Mamlakatimiz iqtisodiyotining rivojlanish bosqichida xoʻjalik yurituvchi subyektlarning 
faoliyatini samarali boshqarish har bir yoʻnalishda yoʻlga qoʻyilgan boshqaruv hisob
i tizimisiz 
tasavvur qilish murakkab. Xoʻjalik yurituvchi subyekt menejerlariga taqdim qilinadigan 
barcha hisob ma’lumotlari va bosqichlarini boshqaruv hisobi tizimi oʻz ichiga oladi. Xoʻjalik 
yurituvchi subyektlarda boshqaruv hisobi alternativ qarorlarni qabul qilishda xarajatlarni 
rejalashtirish va nazorat qilish jarayoni bilan chambarchas bogʻliq.
Xoʻjalik yurituvchi subyektlarning HTT doirasida qabul qilinadigan hisob turlarini 
quyidagicha tasniflash mumkin: 
1.
Taktik hisob: moliyaviy hisob, soliq hisobi, boshqaruv hisobi. 
2.
Strategik hisob: strategik moliyaviy hisob, strategik soliq hisobi, strategik boshqaruv 
hisobi. 
Strategik boshqaruv hisobining tamoyillari moliyaviy, boshqaruv, soliq hisoblarining 
tamoyillariga asoslanib, ushbu hisobning obyektla
ri xoʻjalik yurituvchi subyektning biznes 
strategiyasi va menejerlarining axborot talablari orqali aniqlanadi. Strategik boshqaruv 
hisobining obyektiga quyidagilarni kiritish mumkin: xarajatlar, moliyaviy natijalar, inson 
resurslari, innovatsiyalar, pul oqimlari, xususiy mulk kiradi. 
Strategik boshqaruv hisobini quyidagi 3 element yordamida yoritish mumkin: 
1.
Strategik tahlil; 
2.
Strategik rejalashtirish; 
3.
Strategik nazorat. 
Strategik boshqaruv hisobining birinchi elementi strategik tahlil xoʻjalik yurituvchi 
subyektlarning muayyan vaqtdagi holatini baholashga qaratilgan. Shu bilan bir qatorda 
strategik tahlil davomida xoʻjalik yurituvchi subyektning strategik maqsadining aniq va 
ravshanligiga hamda talab qilinayotgan hajmdagi resurslar bilan ta’minlanganlik daraj
asiga 
baho berish imkoniyatiga ham ega boʻladi.
Strategik rejalashtirish orqali xoʻjalik yurituvchi subyektning uzoq muddatli strategik 
maqsadlariga erishish uchun strategik rejalarni ishlab chiqishni nazarda tutadi. Strategik 
rejalashtirish quyidagi tarkibiy qismlardan iborat: 
-
sub-strategiya; 
-
alohida yoʻnalishlar strategiyasi.
Strategik boshqaruv hisobining 3-
elementi strategik nazorat boʻlib, strategik 
nazoratning ahamiyati belgilangan strategik maqsadlarga erishish jarayonini kuzatib, nazorat 
qilib boris
h, agarda chetlanishlar mavjud boʻlsa, tezkorlik bilan boshqaruv qarorlarini qabul 
qilish holatiga qaytarishni ta’minlashdan iborat.
Strategik boshqaruv hisobining uchala elementi bir-
biri bilan bogʻliq boʻlib, xoʻjalik 
subyektlarining moliyaviy oqimlarini boshqarishda muhim ahamiyat kasb etadi.