Ilmiy rahbar: aytimbetov n. Bajardi: ostonov s

OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI BERDAQ NOMIDAGI QORAQALPOQ DAVLAT UNIVERSITETI FIZIKA FAKULTETI 2-V FIZIKA GURUH TALABASI OSTONOV SANJARBEKNING FIZIKA O’QITISH METODIKASI FANIDAN GUMANITAR AKADEMIK LITSEYLARDA FIZIKANI O’QITISHNING XUSUSIYATLARI MAVZUSIDA YOZGAN
KURS ISHI



ILMIY RAHBAR: AYTIMBETOV N.
BAJARDI: OSTONOV S.
NUKUS_2022


MUNDARIJA

I. KIRISH 2
II. ASOSIY QISM 4
2.1. Fizika fanining rivojlanish tarixi 4
2.2. Kishilik jamiyati taraqqiyotida fizika o’quv predmetining tutgan o’rni 8
2.3. Fizika fani va uning boshqa fanlar bilan aloqasi 16
III. XULOSA 30
IV. FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR 31

I. KIRISH

Fizika tabiiy fanlar orasida bilimlarni boshqaruvchi soha bo’lib qoldi. Fizik nazariyalar va fizik tekshirish usullari boshqa tabiat fanlari orasida borgan sari kira boshladi. Shu bilan birga fizika hozirgi zamon texnikasining nazariy, asosiy rolini o'ynay boshladi. Ko’p sohalar (elektrotexnika, radiotexnika, elektronika, yadro energetikasi va shu kabilar) fizik kashfiyotlar asosida paydo bo'ldi. Shu bilan birga fizikaning tabiatshunoslik sohasi sifatidagi ahamiyati va o'rni belgilanadi.
Fizika asosini fundamental nazariyalar tabiat qonunlari, ilmiy tushunchalarni tashkil etgan fan hisoblanadi. Fizika mikroolam va kosmos, zaryadlangan zarrachalar va elektromagnit maydondan hamda shunga o'xshash xossalarga tegishli eksperimental dalillarga, hajmi jihatdan ko'p manba, faktlarga tayanadi.
Fizikaning fan sifatidagi o’ziga xos xususiyatlari fizikaning o'quv predmeti sifatidagi muhim belgisi va xususiyatini ham aniqlaydi.
O'qitishning maqsadlari fizika kursining tuzilishiga, uning tuzilish elementlarining o'zaro munosabatlariga va shu bilan birga o'quvchilarda shakllantiradigan fikrlash uslubiga muhim ta'sir ko'rsatish imkoniyatlari qaraladi. Shuningdek, fizika o'qitish uslublarining nazariy asoslari va fizikadan o'quv eksperimentlari turlari va uning vazifalari, fizikadan masalalar yechish uslublaridan iboratdir. Bu kurs nazariy va amaliy mashg'ulotlari tarzida amalga oshiriladi.
Yangi asrda biz sifat jihatidan tamomila yangilangan jamiyatga, chuqur integratsiyalashgan iqsodiy makonga, yagona kommunikatsiya va axborot tizimiga kirgan holda kelajak sari shahdam qadamlar bilan bormoqdamiz. Bu anchagina tayyorgarlikni, bilimini , saviyani, iqtidorni talab qiladi. Bosayotgan qadamlarimiz qat’iyatli, ishonchli, zafarli bo’lishi uchun esa zamonaviy, bozor iqtisodi sharoitida ishlay oladigan, yetuk bilimdon, yuqori malakali kadrlar zarurdir [1].
Bizlarni o’rab turgan borliq Yer, osmon, yulduzlar va ongimizga ta‘sir etib sezgi uyg’otadigan barcha narsalar materiya bo’lib xisoblanadi. Tabiatdagi jismlar va bu jismlar tarkibidagi moddalar moddiy borliq bo’lib, sezgilarimizga har xil ta‘sirlar ko’rsatib o’zini borligini namoyon etadi.
Materiya har doim o’zgarib turib o’z xususiyatlarini namoyon etib turadi, moddiy dunyoda yuz berayotgan materiyaning xilma–xil o’zgarishlari tabiat hodisalari deb ataladi.
Fizika – tabiat to’g’risidagi fanlaridan biri bo’lib, u tabiat hodisalarini ya‘ni materiyaning xossalarini, shu o’zgarishlarni ifodalay oladigan qonun va qoidalarni o’rganadi.
Fizika fanining boshqa fanlardan farqi shuki, u tabiat qonunlarini jismlar harakatini o’rganish usuli bilan tavsiflab beradi. Fizika tabiat hodisalarini o’rganishda, moddiy olamni idrok etishda asosan matematika, ximiya, biologiya, astranomiya fanlarining qonunlaridan foydalanadi.
Tabiat qonunlarining ko’p qismi, moddiy olamni idrok qilish mumkin bo’lmagan tabiat hodisalarining qator qismi hali ochilmagan.
Moddiy olamnibilishga boshqa fanlar bilan bog’langan ravishda intilish fizika fanining asosiy xususiyatidir.
Fizika fanini o’rganish insoniyat madaniyatining muhim bir qismi bo’lib hisoblanadi. Fizika qonunlarini bilish kelajakni oldindan bilishgina emas, balki o’tmishda bo’lib o’tgan tabiat hodisalarning sabablarini ochib berishga ham imkon beradi. Fizika fani ma‘lumotlariga asoslanib tabiatda sodir bo’ladigan har bir jarayonning sabablari tahlil etiladi. Hozirgi zamon texnikasining yaratilishi, zamonaviy texnalogik mashinalarning ishlash harakteristikalari fizika faning qonunlariga asoslanib oldindan loyihalashtirilgan.
Moddiy olamni idrok etish, Dunyo manzarasini tasavvur eta bilish, tabiat hodisalaridan foydalana bilish uchun fizika qonunlarini chuqur bilmoh kerak.
Moddiy olam bo’linmas bir butun bo’lib, undagi hamma narsa bir–biriga bog’liq Fizika kursini o’rganishda uni alohida qismlarga ajratib har bir qismga tegishli hodisa va qonunlarni sinflarga ajratib o’zlashtirish qulay bo’ladi. Bunday hodisalardan biri bu mexanik harakatdir. Fizikaning mexanika bo’limida mexanik harakatlarning umumiy tavsiflari va ularning sodir bo’lish sabablari o’rganiladi va harakatdagi jismlarning fazodagi vaziyatini aniqlash masalasi o’rganiladi [4].