Ilmiy maqola va tadqiqotlar

Harakat. 
Ba’zilar farzandlarini zo‘rlik bilan, jahl-u ha- 
qorat  bilan  uydan ko‘chaga,  hatto,  o‘ynashga  ham  chiqar- 
maydilar.  Bola bu amrga itoat qilib,  uydan  chiqmay yursa, 
«odobli bola» deydilar.  Bunday odamlaming harakati xato- 
dir.  Havosi og‘ir bo‘lgan uylarda uzoq vaqt bo‘lish,  harakat 
qilmaslik, hatto, o‘ynamaslik ko‘p kasalliklarga sabab bo‘ladi. 
Bola dangasa va ishbilmas bo‘lib o‘sadi.  Xilvatga o‘rgangan 
bola ulg‘aygandan keyin ham xonadan chiqmaydi, odamlarga 
qo‘shila olmaydi. Bir joyda kamharakat bo‘lib o‘tirsh odamni 
ham  zaiflashtiradi.  Vaholanki,  badanning  rohati  harakat 
sanaladi.  Diqqat  qilgan bo‘lsangiz,  sahroda o‘sgan odamlar 
sizlardan  kuchli,  temirchining  ko‘kragi  siznikidan  katta va 
baquwatdir.  Ulaming  a’zolari  sizlamikidan  ko‘p  harakat 
qiladi. Bolaning yugur-yugurishida, o‘ynashida hech qanday 
zarar yo‘q.  Bir joyda harakat qilmaslikda ko‘proq zarar bor. 
Harakat vaqtida tanada qon yuguradi,  ishtaha ochiladi, ba- 
danga quwat kirib qalbni ochadi.  Ovro‘po maktablarida bo- 
lalaming harakati darslardan kam emas. Binobarin,  Ovro‘po 
odamlari  biz  musulmonlardan  ancha  chaqqon  va  ishga 
yaroqliroqdirlar.
Shu  yergacha  men  ota-onalaming  vazifalariga  kirgan 
farzand  badan  tarbiyasi  haqida  muxtasar  bayon  qildim. 
Darhaqiqat,  agarda  odamzotning  aksar  hayvondan  farqi 
bo‘lmaganida,  uning  kamol  topishi  faqat  badantarbiyasi 
bilan chegaralanib qolardi. Men ham bola tarbiyasi haqidagi 
bahsni  shu  yerda  tugatardim.  Lekin  odam  aqli va  fikrlashi 
bilan boshqa jonzotlardan  ajralib  turadi.  Odamning  kamol 
topishi uchun badantarbiya bilan bir qatorda aqliy va axlo- 
qiy tarbiya ham shartdir.