Malakaviy bitiruv malakaviy ishlari va ularni bajarishning umumiy qoidalari. O`zbekiston Respublikasi Oliy va o`rta maxsus tahlim vazirligining tahlim yo`nalishi bo`yicha bitiruv malakaviy ishini bajarishda bitiruvchilar oldiga quyidagi vazifalar qo`yiladi:
- butun ta’lim jarayoni davomida mutaxassislik bo`yicha olingan nazariy va amaliy bilimlarni chuqurlashtirish va kengaytirish;
- olingan nazariy va amaliy bilimlarni aniq ilmiy texnikaviy topshiriqlarini yechishda ishlata olish;
- berilgan topshiriqlarni bajarishda izlanish usullarini o`rganish, ulardan qo`yilgan muammo va topshiriqlarni yechishda va tajriba o`tkazishda foydalanish;
- talabaning amaliyotda va ishlab chiqarish tizimida mustaqil ishlashga tayyorgarligini aniqlash.
Malakaviy bitiruv mavzularini mutaxassislarni shakllantiruvchi kafedra tomonidan belgilanadi va fakulg’tet Ilmiy kengashida ko`rib chiqiladi va tasdiqlanadi. Malakaviy bitiruv ishlar ro`yxati ushbu ishlarni bajarish semestri boshlanishidan bir oy oldin ehlon kilinadi. Malakaviy bitiruv ishlari talabalarning bitiruv ishi bajarilgunga kadar, bajargan kurs loyihalari (ishlari), ilmiy (fundamental fanlar bo`yicha) va mutaxassislik fanlari (texnologiyada EHMni qo`llash, jarayonlar va apparatlar, ularni loyihalash, umumiy texnologik asoslar) hamda boshqa yo`nalish fanlar bo`yicha kurs va loyiha ishlari, shuningdek, bitiruv ishlari kafedradagi “Talabalar ilmiy-tadqiqot ishlari” jamoasi mavzularining davomi sifatida bajarilishi kerak. Bitiruv ishlari mantiq jihatdan oldingi bajarilgan ishlarning mantiqiy tugallangan bo`lishi talab qilinadi.
Bitiruv ishlar mavzularini talabalar erkin tanlash huquqiga ega, bunda belgilangan mavzulardan tanlashlari yoki o`zlari ham asoslagan qolda yangi mavzular olishlari mumkin. Bitiruv ishlar mavzulari, talabalarga ularning shaxsiy arizalari bo`yicha biriktirilgandan so`ng bitiruv ishi kafedra va fakulg’tet takdimnomasiga asosan institut rektorining buyrug`i bilan rasmiylashtiriladi.
Malakaviy bitiruv ish mavzusiga muvofiq rahbar talabaga bitiruv ishga amaliyot obhektini o`rganish va material yig`ish uchun topshiriq beradi. SHu bilan birga maxsus shaklda ilmiy rahbar yordami bilan tayyorlangan, kafedra mudiri tomonidan tasdiqlagan va bajarilish muddatlari ko`rsatilgan bitiruv ishi topshirig`i ham beriladi. Malakaviy bitiruv ish rahbari talabaga topshiriqlarni vaqtida bajarish bo`yicha taqvim rejani ishlab chiqishda, kerakli adabiyotlar va manbalarni topishga yordam beradi. Bitiruv ishi tugallangach, ilmiy raxbar uni imzolaydi va bitiruv ishining bajarilishi, talabaning ishga bo`lgan munosabati haqida yozma xulosa beradi. Ilmiy rahbar xulosasida bajarilgan ishlarning barcha qismlari kiskacha tavsiflanishi kerak. Talaba himoyadan 7-10 kun oldin, rasmiylashtirilgan bitiruv ishini ilmiy rahbarning taqrizi bilan dastlabki muhokama-himoya uchun kafedraga topshiradi.
Kafedrada tuzilgan komissiya ahzolari malakaviy bitiruv ishining mazmuni, rasmiylashtirilishini ko`rib chiqib, kamchiliklarini ko`rsatadi va kafedra mudiriga ishning himoyaga ko`yilishi to`g`risida taklifni takdim etadi. Kafedra mudiri talaba malakaviy bitiruv ishining himoyaga ko`yilishi to`g`risidagi taklifni ko`rib chiqib, bitiruv malakaviy ishi titul varag`iga qo`l ko`yadi. Agar kafedra mudiri, bitiruv ishini ximoyaga qo`yilishi mumkin emas deb hisoblasa, unda bu masala kafedra majlisida ilmiy rahbar ishtirokida alohida ko`rib chikiladi. Kafedra majlisi karori fakulg’tet dekani orqali tasdiqlash uchun institut rektoriga chiqariladi. Kafedra mudiri tomonidan himoyaga qo`yishga ruxsat berilgan malakaviy bitiruv ishlari fakulg’tet dekani tomonidan tashqi takrizga yuboriladi. Takrizchilar sifatida boshqa institut professor-o`qituvchilari xam taklif kilinishlari mumkin, fakat ular shu yo`nalishdagi kafedralarda ishlayotgan bo`lishlari kerak.
Malakaviy oitiruv ishlarining himoyasi Davlat Atestatsiya Komissiyasining (DAK) ochiq majlisida kamida komissiya ahzolarining yarmi qatnashgan holda o`tkaziladi. Malakaviy bitiruv ishlarining himoyasiga quyidagi hujjatlar takdim etiladi:
- fakulg’tet dekanining talabalar o`quv rejasini bajarganligi va olgan baholari haqida mahlumot;
- bitiruvchi - talaba haqida tavsifnoma;
- bitiruv ishi rahbarining xulosasi;
- bitiruv ishiga olingan taqriz.
Malakaviy bitiruv ishini himoya qila olmagan talaba institutni bitirganidan so`ng 3 yil ichida malakaviy bitiruv ishini qayta himoyaga ko`yishi mumkin, bunda shu yo`nalishda ishlaganligi to`g`risida hujjat va tavsiyanoma berilishi kerak. Malakaviy bitiruv ishi himoyadan so`ng (kamida 10 yil) saqlanadi.
