Илмий тадқиқот асослари: 1000 саволга 1000 жавоб тошкент–2019

885 - САВОЛ: 
КУЗАТУВ МЕТОДИНИ ҚЎЛЛАШНИНГ 
ҚАНДАЙ ЙЎНАЛИШЛАРИ БОР? 
ЖАВОБ: Кузатиш методини қўллашнинг қуйидаги йў-
налишлари бор: 
1. Воқелик содир бўлишига оид маълумотларни атроф-
муҳитни, инсон шахсини ўрганишга мослаб қисмларга ажратади. 
2. Кузатишнинг кўлами, хусусияти ва ўзига хослигини 
аниқлаш, яъни нималарга қаратилганлигини белгилаб олиш. 
3. Кузатиш жараёнида барча ҳолат, кўринишларнинг ўзига 
хослигини қайд этади. 
4. Кузатиш давомида тўпланган омиллар, маълумотларга 
математик статистик методлар ёрдамида ишлов бериш ва бошқа 
шу каби йўналишлар. 
КЎРСАТМА: 1. Кузатув методидан амалиётда фойдаланишда 
албатта, унинг мақсад-вазифасини эътиборга олиш керак.
2. Кузатиш методининг асосий мақсади табиат ва жамият 
ҳодисалари ҳамда воқеаларини ўрганишда ижодий ёндашувлар-
нинг (илмий билишни) амалга оширишга кўмаклашишдан иборат. 
3. Кузатув методининг асосий вазифаси ўрганилаётган 
жараённи тадқиқ этишдаги илмий билиш орқали назарий 
тадқиқотларнинг амалиётда ўз ифодасини топишдаги мезон, 
тамойил, метод ва шу кабиларни яратишдан иборат. 
886 - САВОЛ: 
КУЗАТИШ МЕТОДИ ТЕХНОЛОГИЯСИ 
ДЕГАНДА НИМАНИ ТУШУНАСИЗ? 
ЖАВОБ: Кузатув методи технологияси – бу илмий тадқиқот 
ишларини бажариш давомидаги тадқиқотнинг амалий жиҳат-
ларини муайян алгоритмик тизимда олиб бориш технологиясидан 
иборатдир. 
КЎРСАТМА: Кузатиш методи педагогик тадқиқотлардаги 
тадқиқот жараёнини олиб боришдаги ҳар бир босқични мантиқий 
ва изчил белгилаб олишда, яъни аниқлаштириш методини қўл-
лашда муҳим фундаментал асос бўлади. Булар тадқиқот мате-
риалларини батафсил ва мукаммал ўрганишларга ҳам кенг имко-
ниятлар яратади. Шу сабабли унга боғлиқ бўлган компонентлар 

---

559 
(верификация, тажриба, натижаларни ўзлаштириш, тадқиқот 
объектини кузатиш ва ҳ.к.)ни ўрганиб чиқишга тўғри келади.