Илмий муҳаррир: медицина фанлари доктори, профессор Н



Download 18,63 Mb.
Pdf ko'rish
bet72/315
Sana12.09.2021
Hajmi18,63 Mb.
#172604
1   ...   68   69   70   71   72   73   74   75   ...   315
Bog'liq
Gistologiya Zufarov K. 2005(1)

ICHKI MUHIT TO`QIMASI 

 

            Qon va limfa                                             Biriktiruvchi to`qima 

  

                                                           asl biriktiruvchi         tog`ay            suyak  

                                                                to`qima              to`qimasi        to`qimasi 

 

 



QON  (SANGV1A, HAYEMA) 

Qon, limfa  va to`qima suyuqligi bilan birlikda organizmning ichki  muhitini tashkil  qiluvchi 

to`qimadir.  Qon  harakatchan  muhit  bo`lib,  o`z  tarkibini  doimo  o`zgargirib  turadi.  Qon  tarkibining 

o`zgarishi  tartibsiz  bo`lmay,  balki  organizmning  ma’lum  funktsional  holatiga  mos  ravishda  yuz 

beradi. 

Qon  tarkibining  organizm  funksional 

holati 

bilan 


o`zaro 

bog`liqligi 

meditsina 



 

82 


praktikasida katta ahamiyatga ega, chunki ko`p hollarda qondagi o`zgarishlar ikkilamchi bo`lib, turli 

organlar fiziologik vazifasining buzilishi tufayli kelib chiqadi. 

I.  A.  Kassirskiy  iborasi  bilan  aytganda,  «qon  -  organizmning  oynasi  bo`lib,  unda  organ  va 

to`qimalarda bo`ladigan har xil o`zgarishlar o`z aksini topadi». 

Qon  suyuq  hujayralararo  modda  -  plazmadan  va  unda  muallaq  joylashgan  shaklli 

elementlardan  iborat.  Ularning  o`zaro  nisbati  sog`lom  odamda  55:45  ni  tashkil  etib,  gematokrit 

ko`rsatkich deb ataladi. Gematokrit ko`rsatkichning u yoki bu tomonga o`zgarishi qonning 'suyulishi 

yoki quyulishini ko`rsatib, muhim diagnostik belgi hisoblanadi. 

Qon miqdori voyaga yetgan organizmda tana og`irligining taxminan 7 protsentini tashkil etib, 

o`rta hisobda 5-5,5 litrga teng. 

Qonning  vazifalari:  1)  transportlik  va  trofik  vazifasi  -  o`pkadan  kislorodni  to`qima  va 

organlarga yetkazib, ulardan karbonat angidridni olib ketadi; ichak va me’dada so`rilgan va organizm 

uchun  muhim  bo`lgan  har  xil  oziq  moddalarni  to`qimalarga  yetkazib  beradi;  2)  himoya  vazifasi  

asosan oq Q o n tanachalari tomonidan bajariladi va organizmga tushgan mikroblar, zaharli, begona 

zarrachalarni  fagotsitoz  qilish  (yutish  va  yemirish)  dan  iborat  bo`ladi.  Qon  tarkibida  maxsus  oqsil 

moddalar - antitelolar bor bo`lib, ular o`z navbatida organizmga tushgan begona oqsillar, mikroblarga 

(antigenlarga)  javoban  ishlab  chiqariladi.  Antitelolarning  asosiy  roli  ko`rsatib  o`tilgan  antigenlarni 

zararsizlantirish  (neitrallash)  hisoblanadi;  3)  Gomeostatik  (gomeostaz  -  organizm  ichki  muhitining 

doimiyligini  ta’minlash  demakdir)  vazifasi  -  qon  orqali  har  xil  organ  va  sistemalarning  fiziologiq 

faoliyatiny  bajarishda  ishtirok  etuvchi  gormonlar  va  turli  xil  moddalar  tashiladi.  Uz  ximiyaviy 

tarkibining  muayyanligi  tufayli  qon  organizmda  fizik-kimyoviy  ko`rsatkichlarning  doimiyligini, 

chunonchi,  tana  haroratining,  osmotik  bosimning  va  organizmda  kislota-asos  tengligining 

doimiyligini ta’minlab turadi. 

 


Download 18,63 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   68   69   70   71   72   73   74   75   ...   315




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish