“Ilm-zakovatimiz – senga, ona-Vatan!” mavzusidagi Respublika onlayn ilmiy-amaliy anjumani materillari

Foydalanilgan adabiyotlar 
1. O‘zbekiston Respublikasi prezidentining 2020-yil 1-maydagi PQ-4702-sonli 
“Hududlarni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishni reyting baholash tizimini joriy etish 
to‘g‘risida” gi
qarori.
2. Soliev A.S. Iqtisodiy geografik tadqiqotlarda tabiiiy geografik omillar yohud 
geografik sintez haqida. Geografiya Jamiyati axboroti. Ilmiy maqolalar to‘plami. – 
Toshkent, 2015. 45-jild 
 
3. “O‘zbekiston respublikasining Farg‘ona vodiysi viloyatlari mehnat resurslaridan 
samarali foydalanish yo‘llari” Geogr. fan. nom. ilmiy darajasini olish uchun yozilgan 
dissertatsiya. TOSHKENT-2021. 
4. Maxkamov E. “Farg‘ona Viloyatida ekoturizm va uni rivojlantirish istiqbollari”
O‘zbekiston Geografiya jamiyati axboroti 44 -jild, 2014 yil 
5. http://googleearth.com 
6. O‘zbekiston Respublikasi Statistika qo‘mitasi ma’lumotlari. https://stat.uz/ 

---

“Ilm-zakovatimiz – senga, ona-Vatan!” mavzusidagi Respublika onlayn
ilmiy-amaliy anjumani materillari 
74 
 
D. Xakimov – Farg’ona davlat universiteti dotsenti 
J. Toirjonov, R. Xasanova – Farg’ona davlat universiteti talabasi 
 
PUL-KREDIT SIYOSATINING TRANSMISSION MEXANIZMI 
Mamlakatimizda valyuta bozorini liberallashtirish borasidagi islohotlarning 
muvafaqqiyatli amalga oshirilishi ko`p jihatdan pul-kredit siyosatini takomillashtirish, 
tijorat banklari faoliyatini mustahkamlash hamda bank tizimini rivojlantirish choralari 
samaradorligi bilan chmbarchas bog`liqdir. Pul-kredit siyosati jarayonida Markaziy Bank 
oraliq maqsadlarni targetlaydi. Pul-kredit siyosatining oraliq maqsadlarini tanlash, asosan 
pul hokimiyatlarining tanlovini tavsiflaydi, ammo, shu bilan birga joriy makroiqtisodiy va 
institutsional sharoitlar hamda ustuvor pul transmissiyasi kanaliga bog`liqdir. 
Iqtisodiy adabiyotda pul-kredit siyosati tartibining to`rtta asosiy turi ko`rsatiladi.
43
1.Ayirboshlash kursini targetlash-Markaziy Bank tomonidan milliy valyuta kursini 
inflyatsiya ko`rsatkichlari past bo`lgan biron bir davlatning erkin qat`iy valyutasiga bog`lab 
qo`yadi. 
2.Pul agregatlarini targetlash. Markaziy Bank tanlagan maqsadli agregatlar bo`yicha 
pul emissiyasini tartibga soladi va iqtisodiyotda tovarlar narxi darajasi bozor nazoratiga 
olinadi. Pul agregatlarini targetlash tartibini amalga oshirib, Markaziy Bank tanlagan pul 
agregatining nazorat qilinadigan o`sish dinamikasini ta`minlaydi va YIMning o`sishiga 
ko`maklashadi. 
3.Inflyatsiyani targetlash-bu inflyasiyaning maqsadli ko`rsatkichini ma`lum davrga 
(kelajakka) rasmiy e`lon qilinishi, narxlar barqarorligi uzoq muddatli maqsadlar, to`liq 
bandlik, ayirboshlash kursining nisbatan barqarorligi va boshqalar inobatga olinishi 
mumkin, ammo, ular ikkilamchidir. Agar hukumat qo`yilgan maqsadlar bo`yicha aniq 
faoliyat olib borsa va ularga erishsa, inflyatsiyani targetlash tartibi inflyatsion 
qutilishlarning pasayishiga olib keladi. 
4,Aniq nominal ko`rsatkichsiz pul-kredit siyosati.Markaziy Bankning aniq nominal 
ko`rsatkichga yo`naltirilmagan pul-kredit siyosati ma`lum nominal o`zgaruvchini 
targetlashni bildiradi.Bu o`zgaruvchi Markaziy Bank tomonidan aniq tanlanmagan, lekin 
rasmiy ko`rsatkich sifatida e`lon qilinmagan bo`ladi.Bu holat Markaziy Bankka 
iqtisodiyotdagi o`z harakatlariga ahamiyatli avtonomiyani (mustaqillik) beradi, chunki 
nominal ko`rsatkichlarga erishish bo`yicha u o`ziga qat`iy va aniq majburiyatlarni 
olmaydi.Aniq qoidalarga asoslangan siyosatni olib borish Markaziy Bankning o`z 
funksiyalarini samarali bajarishga olib keladi.Pul-kredit siyosati qoidalariga iqtisodchilar 
tomonidan ko`p ta`riflar berilgan.Moiseev S.R. fikricha, eng to`gri ta`rif quyidagichadir: 
“Pul-kredit siyosatining qoidasi-bu Markaziy Bankning javob reaksiyasi funksiyasidir, unga 
43
Усоский В.Н. Ограничения на выбор режима денежно-кредитной политики. Сборник 
Белорусского государственного экономического университета. Минск, 2008.- С. 15. 

---