―ilm-fan va ta‘limda innovatsion yondashuvlar, muammolar, taklif va yechimlar‖ mavzusidagi

4-SONLI RESPUBLIKA ILMIY-ONLAYN KONFERENSIYASI
 
 
30 - SENTABR 2020 - YIL 
―UzACADEMIA‖ scientific-methodical journal
 
 
 
 
 
 
187 
www.academiascience.uz
o‘qitish va bilimlarni o‘zlashtirishning nutq, so‘z, tovush bilan bog‘langan usullarini 
bemalol o‘quvchniga o‘rgatish ancha qulay. Kompyuter yordamida o‘quvchilardan 
diktant yozdirib, uni baholash ham mumkin. Yana imkoniyatlaridan biri, har bir 
darsingni slayd, musiqa, rang- tasvir orqali ham olib boorish mumkin. Shu bilan bi r 
qatorda, o‘quvchilarga nazorat ishlari sanalgan bayon va ijodiy insholarni darsga 
mo‘ljallangan hujjatli filmlar, multemidiya mahsulotlari, electron darsliklar orqali 
ham ularning ijodiy ishlarni yozishga imkoniyatlar yaratgan bo‘lamiz. Imkoniyatlar 
cheksiz, ulardan unumli foydalanish har bir ona tili va adabiyoti fani o‘qituvchisining 
o‘z qo‘lida. 
Ona tili darslarida o‘quvchilarga fan yuzasidan axborotlarni yig`ish, uni qayta 
ishlash, uzatish, arxivlash, ko`nikmalarni shakllantirish va rivojlantirish zarur. To`g`ri 
, har bir axborotni o`z o`rnida qo`llash ham mas`uliyatni talab qiladi. Buning uchun 
o`qituchi bilan o`quvchi o`zaro o`rtoq, hamfikr, do`st bo`lishlari lozim. Shundagina 
o`quvchilarimizni mavjud axborotlardan qanday foydalanish zarurligini o`rgatgan 
bo`lamiz.
Bugun jamiyatda insonning o`ziga xosligi, individualligi tobora ko`proq 
ahamiyat kasb etmoqda. Bu holat maktab oldiga o`quvchilar shaxsini ularning tabiiy 
salohiyati asosida, tarixiy –madaniy qadriyatlar xalq an`analari hamda ilm-fan, 
texnikaning zamonaviy yutuqlaridan foydalangan holda rivojlantirish vazifasini 
qo`yadi va shu borada bu vazifani bajarish mas`uliyatini yuklaydi.
Ona tili fanini o`qitishda biz ko`proq matnga suyanamiz. Matn – bu 
ma`lumotlarni ifodalash shakli bo`lib, u mazmunan yagona, yaxlit va tanlangan 
tilning belgilari ketma - ketligidan iborat. Matn hujjat asosida sanaladi. 
Ma`lumotlarning asosini matn tashkil qiladi. Matnlar orqali maktabda o`quvchilarga 
ona tili fanidan istalgan mavzuni axborot – kommuniktasiya texnologiyalari asosida 
tashkil etish mumkin. O`quvchilarni ona tilidan matn yaratishga, harflarni to`g`ri 
aytishga va yozishga o`rgatishimiz lozim. Ona tili fanini o`quvchilarga o`rgatishdan 
maqsad ham o`quvchilarning og`zaki nutqini rivojlantirish, ona tilining imlo 
qoidalarini mukammal o`rgatishdan iborat. Buning uchun o`qituvchilarimizning o`z 
aro o`ta savodli, madaniyatli har tomonlama ongli, bilim doiralari keng bo`lishlari 
kerak. 
Chunki, 
biz 
o`ta 
axborotlarning 
rivojlanib 
borayotgan 
davrida 
yashamoqdamiz. Axborotlarning ijobiy va salbiy jihatlari ham bor. O`qituvchilarimiz 
shunga juda katta e`tibor qaratmog`I zarur. Sababi, ayrim g`arb davlatlaridan kirib 
kelayotgan bizning milliy qadriyatlarimizga yot bo`lgan axborotlar va qarashlar 
hamda insonlar ongini zaharlovchi ma`lumotlardan ogoh bo`lishi kerak.
Har doim axborotlardan o`z o`rnida va to`g`ri foydalanishimiz lozim. Chunki, 
darsimizning samaradorligi ham yuqorida aytib o`tganimizdek, axborot – 
kommunikatsiya texnologiyalariga bevosita bog`liqdir. Dars matni, dars mazmunini 

---