Ilm-fan taraqqiyotida zamonaviy metodlarning qo‘llanilishi

ILM-FAN TARAQQIYOTIDA ZAMONAVIY METODLARNING QO‘LLANILISHI 
27.9.2021 
www.academics.uz 
100 
сўзи 
бўри каллали одам
маъносини англатади. Осетин халқ оғзаки ижодида 
ҳам бу образ 
Wærxæg 
тарзида қўлланади. Кўриниб турибдики, бу 
атамаларнинг пайдо бўлиши ҳам таҳлил қилинаётган авестовий 
vehrka 
зоонимига бориб тақалади. Рус тилида айни зооним 
волк 
тарзида қўлланади ва 
рус тилига бу сўз ўтишида қадимги славян тили транзит тил вазифасини 
ўтаган. Қадимги славян тилида бу сўз 
тарзида қўлланган бўлиб, 
бўри 
маъносини ифодалаган. Кейинчалик бу сўз қадимги русда 
вълкъ, 
украинда 
вовк, 
сербхорватда 
вук, 
словен тилида
 vôtk, 
чех ва словак тилларида 
vlk, 
поляк тилида
wilk, 
праславян тилида 
vъlkъ
тарзида кўлланган ва бўри 
маъносини ифодалаган. Бу сўз юнон тилида λύχος шаклида, лотин тилида эса 
lupus
[17. 338.] тарзида қўлланган ва бу икки тил кўплаб бошқа Европа 
тилларига таҳлил қилинаётган сўзнинг кириб боришида транзит вазифасини 
ўтаган. 
Курд
, 
гиркания
каби сўзлари пайдо бўлишида ҳам айни шу сўз асос 
вазифасини ўтаган. Қолаверса, англо-саксон ва қадимги славян халқлари халқ 
оғзаки ижодига оид афсоналарда улкан бўрисимон йиртқич тасвирланади ва 
варг
ёки 
варга
деб аталади. Бу сўзнинг этимологияси ҳам авестовий
vehrka
билан боғланади.
Гов. 
Ўзбек тилида мол, сигир маъносида қўлланади. Баъзи ўзбек 
шеваларида соғин сигир 
гов
ёки 
говмиш 
дейилади. “Авесто”да бу сўз 
gav, gāuš
тарзида қўлланган ва 
мол, ҳўкиз, бузоқ, катта шохли чорва
маъноларини 
ифодалаган. Қадимги форс тилида бу сўз 
gau,
gav
тарзида қўлланган ва мол, 
ҳўкиз маъносини ифодалаган. Бу сўзнинг тарқалиш ареали жуда кенг бўлиб, 
орийда 
gau- : gäu- : gu, 
қадимги ҳиндийда 
gáv-, gau-, go, 
тарзида, бирликда 
gauh
шаклида қўлланган. Тохар тилида бу сўз 
kо, kau 
тарзида қўлланган. 
Кейинчалик бу сўз бошқа ҳинд-европа тилларига ҳам турли фонетик 
вариантларда ўзлашган. Хусусан, бу сўз юнон тилига 
ßoöc, 
лотин тилига 
bös, 
bovis, 
қадимги ирланд тилига 
bo,
немис тилига 
Kuh
, инглиз тилига 
cow, 
славян 
тилига 
govçdo, 
рус тилига эса 
корова (говядина)
тарзида ўзлашган ва мол, 

---