“Ilm-fan muammolari magistrantlar talqinida” mavzusidagi respublika ilmiy-amaliy konferensiyasi

“Ilm-fan muammolari magistrantlar talqinida” mavzusidagi
 respublika 
ilmiy-amaliy 
konferensiyasi
Qo’qon 10.05.2021 
 
 
24 
dinamik jarayon bo'lganligi sababli, tozalash vositasi va dezodorizatsiya qilinadigan 
yog’ orasidagi interfeys maydoni maydonni tozalash samaradorligini aniqlashda 
muhim parametr hisoblanadi. Dezodoratsiyaning atrof-muhitga ta'siri yuqori energiya 
iste'molidan tashqari, jarayon natijasida hosil bo'lgan suyuq va gazsimon 
chiqindilarda ham namoyon bo'ladi. Dezodorizatorni tark etadigan yalang'och bug' 
tarkibidagi yog'ning birikishi jarayonning yo'qotilishini tashkil qiladi, odatda qayta 
ishlangan yog'ning 0,2-0,3% ni tashkil qiladi, ammo agar skrubber yoki kondensator 
ichida qolmasa, bu birikma zavoddan chiqadigan oqava suv oqimida paydo bo'ladi. 
So'nggi yillarda dezodoratordan chiqadigan hidli gazsimon chiqindilarni kamaytirish 
bo'yicha choralar ko'rilmoqda [2]. 
Dezodorizatsiya jarayoni yuqori haroratda (180-270 ° S) amalga oshiriladi. 
Ushbu yuqori harorat tufayli qoldiq peroksidlar va karotinlar parchalanadi va harorat 
juda yuqori bo'lganda trans izomerlari hosil bo'lishi mumkin. Yog 'kislotasi 
tarkibidagi qo'shaloq bog'lanishlar qancha ko'p bo'lsa, u bunday izomerizatsiyaga 
shunchalik moyil bo'ladi. Qayta qilingan yog' spetsifikatsiyalarida linolenik kislota 
(soya yog'i va kolza yog'i) uchun yog'larning yuqori chegarasi 1, 5%, kungaboqar 
yog'i va makkajo'xori yog'ining yuqori chegarasi. 
Umuman, 
chet 
el 
kompaniyalarining 
investitsiyalaridan 
foydalanib 
dezodoratsiya sexlarini qurishdan maqsad sifatli yog’ olish bilan birga ekstraksiya 
yo’li bilan olingan texnik yog’dan ham iste’mol yog’i olinib, xalqimizni o’simlik 
yog’iga bo’lgan talabini to’laroq qondirishdan iborat. 
Rafinatsiya jarayonining oxirgi bosqichi bu dezodoratsyalash hidsizlantirishdir, 
uning maqsadi yog’dagi ta’m va hidni yo’qotish. Dezozdoratsiyalash bir necha usulda 
olib boriladi; dastlab qizdiriladi, havosizlantiriladi, dezodoratsiya tempiraturasigacha 
qizdirish, dezodoratsiyalash, filtrlash va b. Shularni hisobga olib, dezodoratsiya usuli 
texnologik holatida davriy ishlovchi dezodoratsiyalashni qo’llash ma’qul ko’riladi. 
Bu ta’m va hidni yog’da murakkab moddalar aralashmasi xosil qiladi. Bu 
moddalarga quyi molekulali yog’ kislotalari, alifatik uglevodorodlar, tabiiy efir 
moylari, aldegidlar, ketonlar, oksi kislotalar va h.k kiradi. 

---