Қилиниши натижасида ноқулай иқтисодий аҳволга тушиб қолиниши ёки инқирозгаюзтутилиши

ўрта таъмирлаш учун сметалар тузилган бўлиши лозим.Буларнингҳаммаси
аудитортомонидантекширилади.
Ухўжаликмуомалалариниҳужжатлаштириштартибибилантанишибчиқиши
керак. Дастлабки ҳужжатлар (
материалларни олиш учун талабнома ва
бошқалар)
дахаражатларнингйўналиши,яънитаъмирлаш ишларикўрсатилиши
лозим.Аудиторкорхонамаъмуриятигануқсон(
дефект)
ларведомостигаасосан
тузиладиган,чоракларгабўлинган,таъмирлаш ишлариниўтказишнинг1йиллик
режасини тузишни тавсия қилиши мумкин. Бу тадбирлар ўз навбатида
корхоналарга таъмирлаш мақсадида маблағлардан самарали фойдаланиш
устиданназоратникучайтиришгаимконяратади.
Хулосақилибайтганда,асосийвоситаларнималакалиаудиторликтекширувидан
ўтказиш,сифатлиаудиторликҳисоботивааудиторликхулосаситузишучунушбу
ҳисобобъектиниҳартомонламасинчиклабтекшириш,маълумотларнитаҳлил
қилиш,шунингдек,буишгакиришишданолдинасосийвоситаларҳисобигадоир
барчамеъёрийҳужжатларҳамдабошқазарурманбаларданиборатмаълумотлар
тўпламинишакллантиришзарур.Шундагинааудитормалакалитекширувўтказиб,
корхонага (
мижозга)сифатли хизмат кўрсатиши ва қимматли маслаҳатлар
беришгаэришишимумкин.

---

15-
МОДУЛ:НОМОДДИЙАКТИВЛАРАУДИТИ
РЕЖА:
1.Номоддийактивларнингмоҳияти,аҳамияти,ўзигахосбелгиларивааудитинингхусусиятлари.
2.Номоддийактивлараудитиниташкилэтишваўтказишнингумумийтартиби
3.Номоддийактивларкиримивачиқимисинтетикҳисобиниҳамдасолиққатортишнингтўғрилигинитекшириш.
4.Номоддийактивларгаамортизацияҳисоблашваҳисобдааксэттиришнингтўғрилигинитекшириш.
5.Номоддийактивлараудитинингнатижалариниумумлаштиришвабаҳолаш.
1.Номоддийактивларнингмоҳияти,аҳамияти,ўзигахосбелгиларивааудитинингхусусиятлари.
Республикамизда иқтисодиётнингбозор муносабатларига ўтиши туфайли
корхона маблағлари ва маблағлар манбаларини, шунингдек, уларнинг
ҳаракатини бухгалтерия ҳисобида акс эттириш услубида ҳам сезиларли
ўзгаришлар рўй берди.Бухгалтерия ҳисобинингобъекти бўлган ва тегишли
назорат ўрнатилишини талаб этувчи хўжалик маблағларинингянги турлари
пайдо бўлди.Бозор ислоҳотларининг чуқурлаштирилиши ва иқтисодётнинг
эркинлаштирилиши туфайли корхоналар, фирмалар ва акциядорлик
жамиятларинингхўжаликюритиш амалиётидамулкчиликвамуомалаларнинг
янгичатурларикирибкелмоқда.Буларданбириномоддийактивлардир.
Номоддийактивларгапатентлар,лицензиялар,«ноу-
хоу»,савдомаркалари,
товар белгилари,саноатнамуналари,дастурий таъминот,гудвилл,ташкилий
харажатлар,франшизалар,муаллифликҳуқуқлари,ерватабиийресурслардан
фойдаланишҳуқуқлари,хизматкўрсатишбелгиларивабошқаларкиради.
Ташқи иқтисодий муносабатларнингривожланиши,қўшмакорхоналар ва
акциядорлик жамиятларинингташкил этилиши сабабли номоддий активлар
ҳисобивааудитиолдигамуайянталабларқўйилмоқда.
Шуниалоҳидатаъкидлаш лозимки,бусоҳадабирқанчамасалаларҳозирги
кунда ўз ечимини кутмоқда,халқаро тажриба суст ўрганилмоқда.Иккинчи
томондан,номоддий активлар ҳақиқатан,ҳатто дунё амалиёти учун ҳам
мураккаб ва хилма-
хил тушунча бўлиб,хусусан уларни ҳисобга олиш ва
ҳисоботдааксэттириш ҳамдааудиторликтекширувиданўтказиш бўйичаягона
халқаровамиллийстандартларнингйўқлигиҳамдабумуаммоларбўйичадавом
этибкелаётганпринципиалкелишмовчиликларбундандалолатберади.
Хусусан,бизнингреспубликамиздаҳам номоддий активларни аудиторлик
текширувиданўтказишбўйичауслубийкўрсатмаларҳалиишлабчиқилмаган.