Қилиниши натижасида ноқулай иқтисодий аҳволга тушиб қолиниши ёки инқирозгаюзтутилиши

саналари (
фойдаланишга топшириш, объектни рўйхат қилиш; дастлабки
ҳужжатларниҳисобрегистрларидааксэттириш)
.
Шартномаларвадастлабкиҳужжатларнингюридикрасмийлаштирилиши
текширилганидансўнгаудиторномоддийактивларнингдастлабкиқийматини
арифметик текширувдан ўтказади (
уларнинг баҳоланишини)
. «Бухгалтерия
ҳисобитўғрисидагиқонун»нинг12-
моддасива«Номоддийактивлар»номли№7
БҲМСнинг22-
23бандларигамувофиқномоддийактивларбухгалтерияҳисобида
пулифодасидааксэттирилади.
Номоддийактивларнибаҳолаш уларнингтегишлишартномақийматива
режалаштирилган мақсадларда фойдаланиш учун яроқли ҳолга келтириш
харажатлариниқўшиштартибиданкелибчиқибаниқланади.
Номоддийактивларнибаҳолашусуллари
Номоддийактивлардастлабкиқийматини
шакллантириштартиби.
Номоддийактивларнинголишманбалари.
Пул
ўтказиш
йўлибилан
сотиб
олинган
Корхонада
ишлаб
чикарилган
Текинга
олинган
Устав
капиталига
улуш
сифатида
олинган
1.Номоддийактивларнисотиболишва
режалаштирилганмақсадларучун
фойдаланишгаяроқлиҳолгакелтиришучун
қилинганҳақиқийхаражатларбўйича
х
2.Тайёрлашучунқилинганҳақиқий
харажатларбўйича
Х
3.Номоддийактивларнингбозорқиймати
варежалаштирилганмақсадларучун
фойдаланишгаяроқлиҳолгакелтиришга
доирҳақиқийхаражатларбўйича
х
4.Таъсисшартномасигамувофиқ
таъсисчиларнингкелишувибўйича
Х
«Номоддийактивлар»номли№7БҲМС 11бандигамувофиқномоддий
активларнингбошланғичқиймати-буактивнисотиболишдаҳақиқатдатўланган
пул маблағлари ёки унингэквивалентлари ёки ишлаб чиқаришда қилинган
ҳақиқийхаражатларқиймати.
Ҳақиқийхаражатлартаркибигажумладан,номоддийактивобъектининг
ўзинисотиболишхаражатлари,сотиболишдаберилгантижораткредитибўйича
тўланадиганфоизлар,ташқииқтисодийвабошқаташкилотларгатўланадиган
комиссионтўловлар(
хизматларқиймати)
,номоддийактивларнисотиболиш
биланбоғлиқбўлганбошқахаражатларкиради.
Бошқа мулклар сингари номоддий активларга тааллуқли бухгалтерлик
маълумотлар ҳаққонийлиги вақти-
вақти билан ўтказиб туриладиган
инвентаризацияасосидатасдиқланади.
Номоддий активларни инвентаризация қилиш қуйидаги вазифаларни ҳал
этади: уларнинг ҳақиқатда мавжудлигини аниқлаш; ҳақиқий қолдиқни
бухгалтерлик ҳисоб маълумотларига солиштириш йўли билан уларнинг
бутлигинитаъминлашустиданназоратўрнатиш.
Номоддий активларнинг корхонада ҳақиқатан мавжудлиги ва улар
устидан ички назоратни амалга ошириш учун номоддий активларни
инвентаризацияқилиш лозим.Бундааудитор№19-
«Инвентаризацияниташкил

---

этишваўтказиш»номлиБҲМС(
ЎзР.АдлияВазирлигида2ноябр1999йрўйхатга
олинган№833)ва«Инвентаризациянатижасидааниқланганмулкларкамомади
ваошиқчачиқишинибухгалтерликҳисобидааксэттириш васолиққатортиш
тўғрисидаги НИЗОМ»ЎзР Адлия Вазирлигида – 2001 йил рўйхатга олинган
№1054)талабларигариояқилинганлигинисинчиклабтекширишизарур.
Хусусан, аудитор инвентаризацияда аниқланган номоддий активлар
камомади бухгалтерия ҳисобида тўғри акс эттирилишини ва солиққа
тортилишинианиқлайди.Масалан:аниқланганкамомадларнингбаланссуммаси