Ildiz mevali ozuqalarni gigiyenik baholash. Darsning maqsadi

Kartoshkadagi solaninni aniqlash - solanin glyukozidi odatda kartoshkada juda oz miqdorda bo‘ladi. Agar kartoshka saqlanadigan joy ko‘karib ketsa, solaninning miqdori 500 mg gacha yetib boradi. Bunday kartoshkani hayvonlar yesa zaharlanishi mumkin.
Kartoshkadagi. Solaninni aniqlash uchun 1mm qalinlikda bir necha kartoshka qalamchalari kesib olinib shisha idishga solamiz ustiga 2-3 tomchi o‘tkir sirka kislotasidan 80-90 % keyin konsentrlangan sulfat kislota hamda 5 %li vodorod pyeroksiddan tomizamiz. Kartoshkada solanin moddasi yig‘ilgan bo‘lsa o‘sha joy to‘q malina yoki qizil rangga kiradi. O‘sib ketgan, xom va zamburug‘lar bilan ifloslangan kartoshkalar Yaxshilab pishirilgandan keyingina mollarga byeriladi. Kartoshka poyalarida kartoshka gullaganda solanin 0,1 % bo‘ladi, quritilganda 0,01 % qoladi.
Lavlagidagi nitritlarni aniqlash - uchun yangi kesilgan lavlagi ustiga bir necha dona definilamin kristali sepilib, ustiga bir necha tomchi konsentrlangan sulfat kislotasi tomizaladi. Ko‘k rangga kirishi lavlagida nitritlarning ko‘pligini bildiradi, Och qizil rangga kirishi nitritlarni kamligi va rangsizligi yo‘qligini bildiradi.
Lavlagidagi nitritlarni aniqlashning yana bir usuli quyidagidan iborat. Lavlagining har joyidan va mag‘zidan 10-15g olinib, kolbaga solinadi hamda ustiga 30 ml distillangan suv quyilib15 minut davomida qaynatiladi. Kolbadagi suyuqlik bir qavatli filtrdan o‘tkaziladi. Filtrat chinni piyolachada parlantiriladi. Piyola tagida sariqroq rangdagi cho‘kma qoladi, Shu cho‘kmada bir necha dona difenilamin kristalidan sepilib, sulfat kislota bilan ho’llanadi. Agar nitritlar ko‘p bo‘lsa, cho‘kma to‘q ko‘k rangga kam bo‘lsa och qizil rangga kiradi.
Topshiriq № 1 Ildizmevali ozuqalarni gigiyenik baholash natijalari.

№	Ko‘rsatkichlari	Ozuqa namunalari
		Xom lavlagi	kartoshka	Pishirilgan lavlagi
1	Saqlash sharoiti
2	Hidi
3	Rangi
4	Ifloslanishi
5	Nitritlar
6	Solanin miqdori

Nazorat savollari:

1. 
   Ildiz mevali ozuqalarni oziqlantirishdagi ahamiyati.
   
2. 
   O‘rtacha namuna olish usullari.
   
3. 
   Ildiz mevali ozuqalarni baholash usullari.