Ikkinchi taktda

Qattiq to‘ldirgichli termostatlar 
suyuqlikli termostatlarga nisbatan 
yetarli mexanik mustakamlikka ega bo‘lgani uchun ular tizimdagi 
suyuqlik bosimining o‘zgarishidan qat’i nazar ishlashi barqaror bo‘ladi. 

---

 40
Shu sababli hozirgi vaqtda dvigatellarda ko‘pincha qattiq elementli 
termostatlar qo‘llanilmoda. Bunday termostat qalin devorli ballonga ega 
bo‘lib ichiga, kengayish hajmi katta bo‘lgan serezin (neftyannoy vosk) 
aralashtirilgan mis kukuni to‘ldiriladi. Sovituvchi suyuqlik harorati 
(70
±
20S) dan oshgach, ballondagi qattiq aralashma eriy boshlaydi va 
uning hajmi kengayib, diafragma shtokni ko‘tarib, klapanni ochadi, 
natijada suyuqlikning ma’lum qismi radiator tomon yo‘naladi. Harorat 
(83
±
20S) ga yetganda klapan to‘la ochiladi va radiator orqali o‘tadigan 
suyuqlikning miqdori yanada ko‘payadi. Suyuqlik harorati pasayib 
ballon ichidagi element xajmi qisqarsa klapan qaytargich prujina 
ta’sirida yopiladi. Natijada sovituvchi suyuqlik yana suv nasosiga o‘tib, 
kichik doira bo‘yicha aylana boshlaydi. Ba’zida (Tiko, Damas 
avtomobillari dvigatellari) termostat ballonida qattiq to‘ldirgich sifatida 
qirrali parafin donalaridan (granula) foydalanilgan.