Ijtimoiy soha, iqtisod va huquq

•

 

tartibga solish funksiyasi 

odamlar xulq-atvorini tartibga soluvchi tegishli me’yorlar va 

qoidalarni belgilaydi

;

 

 

•

 

kompensatorlik  funksiyasi 

etishmayotgan  axborot,  diqqat-e’tibor,  g‘amxo‘rlik  o‘rnini 

to‘ldiradi, hayot ma’nosi, istiqbollar va shu kabilarning yo‘qligini sezdirmaydi, ya’ni insonning 

kundalik hayotda qondirilmagan ehtiyojlari o‘rnini to‘ldiradi. 

 

Dinning  asosiy  ildizlari. 

Din  qonuniy  hodisa  sifatida  vujudga  kelgan  bo‘lib,  u  insonning 

g‘ayritabiiy  narsalar  va  hodisalarga  bo‘lgan  e’tiqodini  to‘yintiruvchi  chuqur  ildizlarga  egadir. 

Dinning psixologik ildizi, 

avvalo, inson tabiatida mavjud bo‘lib, u inson intellektining rivojlanish 

darajasi  va tanqidiy  fikrlash qobiliyatidan qat’i  nazar, nafaqat tushunish, anglash,  balki e’tiqod 

qilish istagi va hattoki ehtiyojining hamisha namoyon bo‘lishidir.  

Dinning gnoseologik ildizlari 

oqilona bilim nuqtai nazaridan dunyo o‘z rang-barangligida insonga 

cheksiz murakkab bo‘lib tuyulishida namoyon bo‘ladi.  

Dinning  ijtimoiy  ildizlari 

jamiyatda  doimo  mavjud  bo‘lgan  tengsizlik,  qashshoqlik  va 

adolatsizlikni,  odamlar  qancha  urinmasin  o‘zgartira  yoki  enga  olmaganligi  bilan  bog‘liq. 

Adolatsizlik  va  foniy  dunyoning  nomukammalligi  tuyg‘usi  chorasizlik  va  umidsizlikni  yuzaga 

keltiradi,  so‘nggi  zikr  etilgan  tuyg‘ular  osongina  u  dunyoda  hayotning  mavjudligiga  bo‘lgan 

ishonchga  aylanadi.  Vaholanki,  har  qanday  din  haqiqiy  hayot  u  dunyodadir,  deb  o‘rgatadi. 

Muammolar,  qiyinchiliklarga  duch  kelgan  va  real  hayotda  o‘ziga  tayanch  topa  olmagan  inson 

g‘ayritabiiy kuchlarga umid bog‘lab, narigi dunyoga murojaat etadi. Ularga e’tiqod qilib, odamzod 

taskin, tasalli topadi va oxir-oqibatda taqdirga tan beradi.  

Dinning  siyosiy  ildizlari 

turli  siyosiy  kuchlarning  dindan  o‘z  mayda-chuyda  manfaatlarida 

foydalanish imkoniyati va shu tariqa uni bevosita yoki bilvosita qo‘llab-quvvatlashi orqali, uning 

jamiyatdagi roli va ta’sirini kuchaytirishida namoyon bo‘ladi. Shu ma’noda din va siyosat o‘rtasida 

ham uzviy va doimiy aloqa mavjud.