«Ijtimoiy menejment» fanining sillabusi

Nazorat savollar:  

7  Boshqaruvchi va boshqariluvchi tizimchaning birligi va farqi nimada? 

5  Ijtimoiy menejment qonunlariga aniqlik kiriting. 

6  Ijtimoiy menejment tamoyillarini xarakterlang. 

7  Zamonaviy menejmentda axborot texnologiyalarining roli qanday? 

Tayanch so’z va iboralar: Ijtimoiy tizimlar. Genezis. Uslubiy tadqiqot. 

Texnologik tizim. 

---

69 

 

7-MAVZU.  IJTIMOIY  MENEJMENT USLUBLARI 

 

REJA: 

 

7.1. Boshqaruv uslubi 

7.2.Menejmentning ijtimoiy uslublari 

7.3.O’z-o’zini boshqarish 

 

7.1. Boshqaruv uslubi 

Avval ko’rib chiqilgan menejment tamoyillari turli uslublarni qo’llash  yo’li 

bilan amalga oshiriladi. 

Boshqaruv  uslubi  -  bu  tashkilot  qo’ygan  maqsadlarga  erishish  uchun 

boshqarilayotgan obyektlarga ta’sir  qilish usullari yig’indisi. 

«Uslub» so’zi grekcha «methodos» so’zidan kelib chiqqan. Tarjimasi biror - 

bir  maqsadga  erishish  usuli.  Boshqaruv  uslublari  orqali  boshqaruv  faoliyatining 

asosiy mazmuni amalga oshiriladi. 

Boshqaruv  uslublarini  xarakterlab,  ularni  yo’nalishi  mazmuni  va  tashkiliy 

shaklini ochish kerak. 

Boshqaruv uslublari  yo’nalishi boshqaruv tizimiga qaratilgan. 

Mazmuni - bu ta’sir qilish usullari o’ziga hosligi. 

Tashkiliy  shakli  -  aniq  hosil  bo’lgan  vaziyatga  ta’sir  qilish.  Bu  to’ridan-

to’g’ri (bevosita) yoki bilvosita ta’sir bo’lishi mumkin. 

Boshqaruv 

amaliyotida 

turli 

uslublar 

va 

ularning 

qorish-masi 

(kombinatsiyasi)dan bir vaqtning o’zida foydalaniladi. Barcha boshqaruv uslublari 

tashkiliy tomondan bir-birini to’ldiradi, doimiy dinamik muvozanatda bo’lishadi. 

Boshqaruv  uslublari  yo’nalishi  doim  bir  xil  -  ular  turli  mehnat  faoliyatini 

amalga oshiruvchi odamlarga yo’naltirilgan. 

Shundan  kelib  chiqish  kerakki,  boshqaruvning  ma’lum  uslubida  ham 

mazmun,  ham  yo’nalish,  ham  tashkiliy  shakl  ma’lum  tarzda  qorishtirilgan. 

Shuning uchun boshqaruvning quyidagi uslublarini ajratish mumkin: 



 

to’g’ridan-to’g’ri direktiv ko’rsatmalarga asoslangan tash-kiliy-ma’muriy; 



  iqtisodiy; 



 

odamlarning  ijtimoiy  faolligini    oshirish  maqsadida  qo’llanuvchi  ijtimoiy 

va ijtimoiy - psixologik; 



 

ijtimoiy tizimni o’zini-o’zi nazorat qilishi sifatida o’z-o’zini boshqarish. 

Umumiy  xolda  boshqaruv  ta’siri  uslublarini  ikki  guruhga  ajratish  mumkin: 

asosiy  va  majmuaviy.  Asosiylariga  boshqaruv  uslublari  talablarini  u  yoki  bu 

obyektiv  qonunlarga  mosligi  belgilari  bo’yicha  mazmun  jixatlari  yaqqol 

ko’rinadiganlar  kiradi  (masalan,  ijtimoiy,  iqtisodiy,  tashkiliy-texnik).  Asosiy 

---

70 

 

uslublarning  qorishmasi  ijtimoiy  boshqaruvning  majmuaviy  yoki  murakkab 

uslublariga kiradi. 

Mazmuni  buyicha  ijtimoiy  boshqaruv  uslublari  ijtimoiy  rivojlanishning  turli 

obyektiv  qonunlari  talablarini  aks  ettiradi:  iqtisodiy,  tashkiliy-texnik, demografik, 

sotsiologik,  psixologik  va  h.k.  Shuning  uchun  iqtisodiy,  tashkiliy-ma’muriy, 

ijtimoiy va ijtimoiy-psixologik boshqaruv uslublari ajrati-ladi. 

Boshqaruvning  ijtimoiy  uslublari  jamiyatning  ijtimoiy  maqsadlariga 

erishishning  nafaqat  inson  hulqining  iqtisodiy,  tashkiliy-ma’muriy  uslublari  bilan 

bog’liq,  balki  bevosita:  ijtimoiy  maqsadlarni  qo’yish,  turmush  sifatini  oshirish, 

ijtimoiy  tashkilotlarni  mustaxkamlash,  jamiyatning  ijtimoiy  etukligini  oshirish 

bilan  ham  bog’liq.  Ijtimoiy  uslublar  asosiy  hisoblanib,  majmuaviy  bo’lib  ham 

namoyon bo’ladi.