«Ijtimoiy menejment» fanining sillabusi


Tavsiya etilgan adabiyotlar



Download 2,02 Mb.
Pdf ko'rish
bet14/98
Sana16.02.2023
Hajmi2,02 Mb.
#911879
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   98
Bog'liq
birja va yarmarka faoliyatini boshqarish fanidan oquv uslubiy majmua

 
Tavsiya etilgan adabiyotlar 
1. N. Yo‘ldoshev. «O‘rta-Osiyoda bozor nazariyasi va tajribasi».- O‘quv 
qo‘llanma.-T.:TDIU, 2004, - 113 b. 
2. Гусева И.А. Рынок ценных бумаг. Практическое задания по 
курсу:Учеб.пособ. – M.: Экзамен, 2005, – 464 с. s. 
3. Дегтярева О.И. Биржевое дело - М.:,МАГИСТР 2010, . 623 с. 
4. Каменева. Н. Г. Организация биржевой деятельности - М.:
Банки и Биржи ЮНИТИ, 2002, стр. 313с.
 
5. Кеселев В.А. ―FOREX для начинающих‖ M.:, ЮНИТИ 2010, - 248 с. 
3- mavzu. Tovar birjasi – zamonaviy bozor faoliyatining asosiy omilidir. 
Reja: 
3.1.
Birja bu bozor elementi 
3.2.
Bozor iqtisodi rivojida birjaning roli 


40 
3.3.
Tovar birjalari klassifikatsiyasi tamoyillari 
 
3.1. Birja bu bozor elementi 
 
Kundalik hayotimizda ishbilarmon, tadbirkor, pul, milliy valyuta, bank, soliq 
kabi tushunchalar iboralarni tez- tez eshitib turamiz, bu so‘zlar, so‘z birikmalari 
borgan sari so‘z boyiligimizning ajralmas qismiga aylanmoqda. 
Mamlakatimiz 1991yil mutaqillikka erishgach, jahon tajribasini rad etmagan 
xolda ijtimoiy taraqqiyotning o‘zinga xos va o‘ziga mos yo‘lini ishlab chiqdi
hamda 
shu yo‘ldan bozor iqtisodiyoti sari yo‘l tutdi. 
Respublikamizda bozor munosabatlariga o‘tishning mamlakatimiz Prezidenti 
Islom Karimov rahbarligida belgilangan quyidagi nazariy asoslari va mezonlari
aniqlandi: 

iqtisodni mafkuradan xoli bo‘lishi va uning siyosatdan ustuvorligi; 

davlatning bosh islohotchi bo‘lishi; 

qonunlar va ularga rioya qilish ustuvorligi; 

xalq manfaatlariga qaratilgan kuchli ijtimoiy siyosatni yurgizish; 

bozor iqtisodiyotiga asta - sekin, bosqichma - bosqich o‘tib borish. 
Bozorda tovar ayriboshlashning mohiyatini pul vositasi bilan ifoda etuvchi va 
bozorni boshqarib turuvchi ob‘ektiv iqtisodiy qonunlar bozor qonunlari deb 
yuritiladi. Bular jumlasiga:
- Talab va taklif qonuni; 
- Pul muomalasi qonuni kiradi. 
Bu qonunlar bozor munosabatlari soxasida amal qiladigan qonunlardir. Ular 
ob‘ektiv tarzda amal qiladi. Bozorda talab oshsa, narxni ham oshiradilar, agar 
pasaysa, narxni ham tushiradilar. 
Bozor munosabatlariga o‘tish ishlab chiqarish vositalarini, barcha tovarlarni
iste‘molchilarga bozor orqali erkin narxlarda sotish imkoniyatini yaratdi. Endi 
ushbu aloqalar ulgurji savdo bozorida tovar birjalari orqali amalga oshiriladi. Bu 
yerda ommaviy bir xildagi tovarlar (pahta, don, metall va boshqa) erkin narxlarda, 
naqd pulsiz, korxonalarning bankdagi maxsus hisob raqami orqali hisob-kitob 
yuritish yo‘li bilan sotiladi. 


41 
Tovar birjalari ham o‘zida, raqobat, talab, taklif, baho, narx kabi bozor 
mexanizmlarini mujassamlashtiradi. Birja bir tarafdan tovar sotish ilinjida bo‘lgan 
sotuvchi tomon, ikkinchi tomondan o‘z talabini qondirish uchun harakat qilayotgan
xaridor uchrashadigan joy bo‘lib, ular har ikkalasi ham mustaqil xo‘jalik 
sub‘ektlaridirlar. Oldi - sotdi jarayoni vositachi dalol – broker, diler, treyderlar 
orqali amalga oshiriladi. Birjada ham xuddi boshqa bozorda bo‘lgani kabi tovar 
narxi talab va taklif bilan bevosita bog‘liqdir. 
Agar ishlab chiqaruvchi birjaga yangi, sifati yaxshilangan tovar olib kelsa, u 
o‘z moliga yuqori narx o‘rnatish huquqiga egadir. Bu xolda birja qatnashchilari 
ham ijobiy yondoshsalar ishlab chiqaruvchi olgan foyda o‘rtacha tarmoq foydasi 
ko‘rsatkichidan yuqori bo‘ladi. Bu o‘z navbatida boshqa ishlab chiqaruvchilarni 
ishlab chiqarishni katta foyda keltiruvchi tovarni ishlab chiqarishga qayta 
jihozlashga undaydi. Bu xolda tadbirkorlar ko‘proq xaridorlarni jalb qilish 
maqsadida tovar narxini bir oz pastroq belgilaydi. Vaqt o‘tishi bilan yuqorida zikr 
etilgan tovarga bo‘lgan extiyoj qondiriladi, bozor boyiydi- to‘yinadi, narxlar 
ma‘lum bir joyda to‘xtaydi. Agarda yangi tovar ishlab chiqaruvchi o‘z tovarini sota 
olmasa, tovar kutilgan talab bilan quvvatlanmasa, tovar narxi asta – sekin pastga,
birjadagi barcha mavjud partiya mollari sotib bo‘lingunga qadar tushib boradi. 

Download 2,02 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   98




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish