«Ijtimoiy menejment» fanining sillabusi

Tashkilotlarda hamkorlik munosabatlarini tashkil etish 

Rivojlanib  borayotgan  global  raqobat  sharoitida  har  bir  tashkilot  o’zining 

puxta ish uslubiga hamda strategik, taktik yo’nalishlariga ega bo’lishi talab etiladi. 

Bu  esa o’z  navbatida  tashkilotlarning  raqobatda  “jon  saqlab qolish”ida  hamkorlik 

qilishga turtki beradi.. 

“3M” kompaniyasining dental mahsulotlar bo’limida tadqiqotchi olim Sumita 

Mitra  shunday  qoplama  ishlab  chiqarishga  yordam  berdiki,  bu  qoplama  tish 

qobig’ini  va  nur  yordamida  o’rnatiluvchi  tsement  materiallarini  himoya  qiladi. 

Shunga  qaramasdan,  kosmetik  stomatologiya  ommalashgani  uchun,  u  stomatolog 

xohlagan  darajadagi  kuch  va  tabiiylikka  ega  bo’lgan  mahsulotni  ishlab  chiqarish 

uchun  imkoniyat  seza  boshladi.  Mitra  dastavval  3M  kompaniyasining  7000  ga 

yaqin  mutaxassislar  yozigan  ma’lumotlar  bazasiga  murojaat  qildi.  Garchi 

ma’lumotlar  ba’zasi  bilimlarni  butun  kompaniya  bo’ylab  o’rtoqlashishga  imkon 

bermasa-da, “haqiqiy hamkorlik ishlari asosan yuzma-yuz, TechForum tomonidan 

                                                 

6

  Robbins Stephen P.Management / Stephen P. Robbins, Mary Coulter. — 11th ed. R5647 2012 . 298-299-bet. 

---

40 

 

moliyalashtirilgan  forumlarda  yuz  buradi.  Bu  forum  butun  dunyodagi  olimlarni 

bir-biriga  bog’laydi”.  Bu  erda  esa  Mitra  kompaniyaning  boshqa  bo’limlaridagi 

mutaxassislarga  tegishli  kerakli  ma’lumotlarni  topa  oldi.  3M  kompaniyasining 

tadqiqotchilarni  bog’lovchi  o’z  sayti  ham  bo’lib,  Mitra  buni  “3M  tadqiqotchilari 

uchun  yaratilgan  LinkedIn”sifatida  tasvirlaydi.  Tadqiqot  markazi  va  Forum 

Mitraning  tadqiqoti  uchun  foydali  bo’ldi.  O’z  tadqiqotlarini  boshlaganidan  3  yil 

o’tib, 3M kompaniyasi Filtek Supreme Plus ni taqdim qildi, bu juda kuchli, yorqin 

material  bo’lib,  ilk  marotaba  u  o’zida  nanoqismlarni  mujassamlashtirdi.  3M 

kompaniyasida,  ishchilar  o’zaro  hamkorlik  qiladilar  va  muvaffaqiyatlariga  qarab 

ko’tariladilar.  Kompaniya  tadqiqotchilari  o’rtasidagi  bunday  hamkorlik  qator 

yangiliklarning ochilishiga olib keldi. 

  Aytish  mumkinki,  bugungi  kunda  ishlash  jarayoni  butkul  o’zgarib  ketdi. 

Garchi  vazifalarning  samarali  bajarilishi  muhim  bo’lishiga  qaramasdan, 

tashkilotlar  uning  qanday  bajarilishiga  ham  moslasha  olishi  kerak.  Tan  olish 

kerakki,  bugungi  kunda  innovatsiyani  tezlik  bilan  o’rganish  va  uni  bozorda 

qo’llash  juda  ham  muhim  ahamiyatga  egadir  va  bu  bilan  siz  nima  uchun 

buyruqbozlik  zanjiriga  asoslanuvchi  yuqoridan  pastga  qarab  qaror  qabul  qilish 

tizimi  yaxshi  ish  bermasligini  tushunib  olasiz.3M  kabi  ko’pgina  tashkilotlar 

o’zlarida  ishchilar  o’rtasidagi  hamkorlikni  kuchaytirmoqdalar.  11-3  jadval 

hamkorlikda  ishlashning  ijobiy  va  salbiy  tomonlarini  ifoda  etadi.Hamkorlik  ichki 

bo’lishi (tashkilot ichidagi ishchilarning orasida) yoki tashqi (har qanday aktsioner 

bilan)  bo’lishi  mumkin.  Har  ikki  holatda  ham,  ishchilar  hamkorlik  qanchalik 

tashkilotning  strukturasiga  to’g’ri  kelishini  va  hamkorlikda  ishlash  bilan  bog’liq 

muammolarni  anglab  olishlari  zarur.  Hamkorlikning  har  bir  turiga  alohida  nazar 

solib chiqaylik.