Kolleksiyalardan foydalanish uchun ommaviy yo‘l:
Ekspozitsion ko‘rgazmali xonalar. Muzey ko‘rgazmalrning bir necha turi mavjud bo‘lib, shu jumladan muzeyning kolleksiyalarining uzoq va qisqa muddatli ko‘rgazmalari, boshqa tashkilotlardan vaqtinchaga olib turilgan eksponatlar ko‘rgazmasi va ko‘chma ko‘rgazmalar. Ko‘rgazmalar muzey kolleksiyasidagi eksponatlarni namoyish qilganligi sababli, muzeyning saqlash joyida turgan predmetlarga qo‘llanilgan kolleksiyalarni boshqarishning tartiblari ushbu eksponatlarga ham ishlatiladi. Ko‘rgazma galereyalarga koleksiyalarni muzeyning xavfsiz joylaridan olib o‘tish bir qancha xavf xatarlarni chiqaradi. Nurlanishning tavsiya etilgan xavfsiz darajasi, xarorat, ultrabinafsha nurlari, namlik darajasini nazorat qilish ma'lum muammolarni keltirib chiqaradi. Galereyaga tashrif buyuruvchilarning ko‘p soni o‘zidan issiqlik chiqarishi, namlik darajasini oshirishi va atmosferani ifloslantirishi muqarrar. Bundan tashqari eksponatlarni yaxshi tomosha qilish uchun o‘rnatilgan o‘ta yorug‘lik ayrimlarining, misol uchun akvarelda yozilgan rasmlar, tekstil buyumlarining shikastlanishiga olib kelishi mumkin. Shuning uchun ko‘rgazmani to‘g‘ri tashkillashtirish va montaj qilish, xavfsizlikni ta'minlash kolleksiyalarni himoyalash uchun atrof muhitni nazoratida ko‘maklashadi.
Ko‘rgazmadagi kolleksiyalarni monitoring qilish. Eksponatlarni shikastlanishi yoki yo‘qolishiga yo‘l qo‘ymaslik uchun ko‘rgazmali galereyani muntazam ravishda tekshirib turish lozim.
Kolleksiyalarni tadqiq qilish:
Tadqiqotlar. Muzey kolleksiyalarini tadqiq qilish va olingan natijalarni chop etish muzey o‘z oldiga qo‘ygan bilim berish va talqin etishdagi maqsadlariga ko‘maklashadi. Tadqiqotlar yordamida maxsus axborot turli manfaatdor tomonlarga beriladi, ko‘rgazmalarni va ta'lim dasturlarni tashkil etishning rejalashtirish uchun asos bo‘ladi. Barcha muzey tadqiqotlari qonuniy, ahloqiy va boshqa me'yorlar asosida o‘tkazilishi kerak.
Joylarda kolleksiyalarni yig‘ish. Dala ishlarini o‘tkazish joylarida kolleksiyalarni yig‘ish bilan muzey qonunga muvofiq tarzda shug‘ullanishi , hamda maxalliy aholining roziligi bilan bu ishlarni amalga oshirishi lozim.
Xususiy tadqiqotlar. Bunday tadqiqotlar muzey personali orqali amalga oshiriladi va ular muzey vazifalariga muvofiq tarzda bo‘lishi, hamda muzey ichida o‘tkazilishi lozim .
Taklif qilingan mutaxassislar. Xavfsizlik nuqtai nazaridan muzey taklif qilingan mutaxassis va tadqiqotchilarga nisbatan ma'lum tartib qoidalarini ishlab chiqishi kerak. Muzey kolleksiyalarni tadqiq qilish jarayonida ulardan foydalanishni rag‘batlantirish bilan birga ularga xavfsizlikni ta'minlay olishlari lozim.
Destruktiv taxlil. Ayrim xollarda chuqur ilmiy tadqiqotlar uchun destruktiv taxlilning qo‘llanishi taqozo qilinadi. Bu xolni batafsil o‘rganish kerak bo‘ladi, nima uchun bunday taxlil qo‘llanishining muximligi ko‘rib chiqilishi lozim. Muzey ushbu eksponatni ro‘yxatdan chiqarmaydi, ishlatilmagan ekponat qismlari qaytariladi, o‘zgartirilgan yoki shikastlangan eksponat uchun tadqiqot jarayonida olingan ma'lumotlar o‘rnini bosadi.
Kolleksiyalarni yig‘ish muzeyning asosiy funksiyalaridan biri xisoblanadi, kolleksiyalar esa muzeyningeng muhim aktivlaridan biridir. Kolleksiyalarni yig‘ish, saqlash va boshqarish muzeyga ishonch bildirib berilgan mulkni boshqarish bo‘yicha majburiyatlariga kiradi, hamda muzey o‘z oldiga qo‘ygan maqsad va vazifalarni amalga oshishida ko‘maklashadi. Kolleksiyalarni to‘g‘ri boshqara olish ularning saqlanishi va xizmat qilish davrining uzaytirilishiga olib keladi. Bu borada esa muzey nafaqat o‘z tajribasi , balki ilg‘or usullarga asoslangan koleksiyalarni boshqarish siyosatiga ega bo‘lishi va amalga oshirishi lozim.
Do'stlaringiz bilan baham: |