Kolleksiyalarni boshqarish siyosatini ishlab chiqish
Muzeyning maqsad va vazifalari
Ahloqiy kodeksi
Ro‘yxatga olish
Qabul qilish va katalogga kiritish
Amaldagi mulkchilik huquqi, kelib chiqishi va ekspertiza
Himoyalanadigan nozik materiallar
Baholash va autentifikatsiya (asliga to‘g‘riligini tekshirish)
Hisobdan chiqarish va likvidatsion (tugatuvchi) sotuvga qo‘yish
Qaytarib olish va restitutsiya
Kataloglash, shartli belgi qo‘yish va markirovka
Inventarizatsiya
Vaqtincha foydalanish
Saqlanishni tavsiflash
Xujjatlashtirish
Kolleksiyalarni ishlatish va boshqa joyga ko‘chirish
Fotosuratga olish
Favquloda vaziyatlarga tayyorgarlik
Sug‘urtalash
Kolleksiyalardan foydalanish uchun ijozat
Xavfsizlik
Ko‘rgazmalar va kolleksiyalar ustidan nazorat
Nazorat qilinadigan iqlimiy muhit
Maxsus ko‘rgazma materiallar
Upakovka va transportirovka
Tadqiqot , destruktiv taxlil
Xususiy kolleksiyalash
Preventiv konservatsiya
Restavratsiya
|
Kolleksiyani boshqarish tartibi har xil faoliyat turlarini qamrab oladi va natijada boshqaruv muayyan xarakat ko‘rinishda namoyon bo‘ladi.
Ro‘yxatga olish. Ro‘yxatga olishga muvofiq kolleksiyalar qabul qilinib rasmiy tarzda kirim kitobiga kiritiladi, boshqariladi, kuzatiladi va tugatilishi ham mumkin. Ro‘yxatga olish quyidagi ishlarning bajarilishini nazarda tutadi:
Qabul qilish va katalogga kiritish. Ushbu jarayon muzey kolleksiyaga ega bo‘lish usullarini bildiradi. Eng tarqalgan usullar bu tuhfa, vasiyat, xarid, almashish, dala tadqiqotlari va boshqalar. Bunda kolleksiyaga bo‘lgan mulkchilik huquqi muzeyga o‘tadi. Qabul qilinayotgan eksponat qonuniy mulkchilik xuquqiga ega bo‘lishi, ularni qo‘llashdagi har qanday cheklash va shartlardan xolis bo‘lishi lozim. Muzey esa o‘z o‘rnida ularning uzoq muddatli saqlanishini ta'minlay olishi kerak. Eksponatlar muzeyga munosib bo‘lishini ham nazarda tutish lozim. Kirim kitobiga kiritish eksponat yoki kolleksiyaga individual idetifikatsion raqamini berish bilan boshlanadi.
Kerakli eksponatlarni sotib olish uchun muzey kolleksiyasini hisobdan chiqarish yoki likvidatsion (tugatuvchi) sotuvga qo‘yish. Ushbu jarayon bir qator sabablar: kolleksiyaning mazmuni to‘g‘ri kelmaslik, repatriatsiya (o‘z egasiga qaytarish), yaroqsiz xolga kelgan, parazitlar bilan zararlangan va tiklab bo‘lmaydigan kabi xollarda amalga oshiriladi. Bunday eksponatlar kirim va inventar kitobidan chiqariladi. Mamlakat qonunchiligiga binoan ko‘p muzeylarda kolleksiyalarni sotish taqiqlangan. Shuning uchun yaroqsiz holga kelib qolgan kolleksiyalar ilm olish maqsadida turdosh muassasalariga berilishi mumkin.
Inventarizatsiya, shartli belgi qo‘yish va markirovka. Inventarizatsiya kolleksiyaga individual idetifikatsion raqamini berish va batavsil tavsiflash jarayonini anglatadi. Inventar kolleksiyaning tasviri yoki fotosuratini xam o‘z ichiga olishi mumkin. Shartli belgi qo‘yish va markirovkada eksponatga inventar raqamini belgilashni nazarda tutadi. Markirovka mustaxkam lekin qaytariluvchan, ya'ni kerak bo‘lganda o‘chirilishi oson bo‘lishi lozim. Silliq sirtli eksponatlarga odatda polivinilatsetat eritmasi yordamida shartli belgi qo‘yiladi. Sirtiga qo‘yib bo‘lmaydigan eksponatlar va tekstil buyumlarini ilib qo‘yiladigan yorliq yoki tikib qo‘yiladigan etiketka bilan markirovka qilinadi.ayrim mayda yoki sinuvchan eksponatlar odatda konteynerlarga joylashtiriladi, markirovka esa konteynerlarda bo‘ladi.
Vaqtincha foydalanish. Bunda eksponatning unga egalik xuquqi emas, balki saqlanish joyi vaqtincha o‘zgarib turadi. Asosan olish/berish aktlarida qayd etiladi. Bunda oluvchi va beruvchi tomonlar oldindan oldi-berdi shartlarini kelib olishlari maqsadga muvofiq bo‘ladi.
Saqlanishni tavsiflash. Ma'lum vaqtda eksponatning xolati to‘g‘risidagi yozma va vizual ta'rif berilgan xujjatdir. Birinchi tavsif eksponat kirim kitobiga kiritilganda, keyinchalik esa barcha tadbirlarda undan foydalanishgandan so‘ng ta'riflanadi. Bu tufayli qanday shikast yetkazilgan bo‘lsa aniqlanadi va konservatsiyadan oldin bu to‘g‘risida yoziladi.
Xujjatlashtirish. Restavratsiya, tugallanmagan ishlarni ro‘yxatga olish, kataloglashtirish vah.z.larni nazarda tutadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |