Ijtimoiy madaniy faoliyat

Tayanch so`z va iboralar
: 
1.
Jahon adabiyoti fanining maqsad, vazifasi haqida gapiring. 
2.
Jahon adabiyoti fanining mundarijasi haqida. 
3.
Jahon adabiyotining taraqqiyot bosqichlarini ta`riflang. 
4.
Jahon adabiyotining xududiy bo`linishi nimalarga asoslanadi? 
5.
G‟azal, doston-Sharq lirikasining janri sifatida. 
Savol va topshiriqlar
: 
So`z sa`nati. Xududiy bo`linish. Davrlashtirish. Umumiylik va adabiyotdagi xususiylik. 
Milliy adabiyot. O`zaro ta`sir masalasi. G‟arb va Sharq adabiyoti. Adabiy aloqalar. Aloqa formalari. 
Adabiyotlar: 
1. Azizov K., Qayumov O. Chet el adabiyoti tarixi. T., 1987. 
2. Alimuxammedov A. Antik adabiyot tarixi. T., 1982. 
3. Muqimov R., SHaripov M. Xalqlar adabiyoti. T., 1980. 
4. Kollektiv. Istoriya vsemirnoy literaturq. V 9-x tomax. Tom 1. M., 1982. 

---

5 
 
Mavzu: Yunon adabiyotining ibtidoiy davri 
Reja
: 
1.Antik adabiyotning tarkibi, uning jo`g‟rofiy o`rni va davrlari. 
2. Yunoniston adabiyotining taraqqiyot bosqichlari. 
3.Homer va Hesiod eposlari.. 
4.Mil.av.gi VII – VI asrlarda Yunoniston lirikasi. 
5.Antik adabiyotning tarixiy ahamiyati. 
“Antik” so`zi lotincha “antiqus” so`zidan olingan bo`lib, “qadimgi” degan ma`noni 
bildiradi. Antik adabiyot atamasi butun jahon adabiyotining qadimgi davriga nisbatan emas, balki 
faqat Evropa adabiyotining qadimgi davriga nisbatangina ishlatiladi. Bu adabiyot ikki xalq 
tomonidan yaratilgan bo`lib, o`z tarkibiga ko`ra ham ikki shoxobchadan tashkil topgan: 1. 
Yunoniston adabiyoti; 2. Rim adabiyoti. Ulardan dastlabkisi Yunon tilida, keyingisi esa lotin tilida 
vujudga kelgan. Antik adabiyot urug‟-jamoa va quldorlik ijtimoiy-iqtisodiy tuzumida yuzaga kelib, 
shakllandi va rivojlandi. Qadimgi Yunonlar Bolqon yarim orolining janubi, egey dengizining orollari 
hamda Kichik Osiyo qirg‟oqlarini maskan tutgan edilar. Qadimgi rimliklar esa dastavval Rim 
tevaragi, 
shuningdek, 
O`rta 
Italiya 
(Latsium)dagi 
uncha 
katta 
bo`lmagan 
hududni 
egallagandilar.Keyinchalik esa butun Italiyani, O`rta Er dengizi mamlakatlarini, chunonchi, 
Yunonistonni, va nihoyat o`sha davrda ma`lum bo`lgan Evropaning barcha mamlakatlari hamda Old 
Osiyoning hamma davlatlarini o`zlariga qaram qilib oladilar. Yunon adabiyotining ilk yozma 
obidalari milod.av.gi VIII asrga, Rim adabiyotining ilk yozma obidalari esa milod.av.gi III asrga 
mansubdir. Milodiy V asrda Rim imperiyasining qulashi bilan Evropa tarixining qadimgi davri 
nihoya topadi. Yunoniston va Rim adabiyotining tugallanishi ham aynan mana shu davrga to`g‟ri 
keladi. SHunday qilib, antik adabiyot juda katta davrni,ya`ni 1300 yilni qamrab oladi. 
Antik adabiyot quyidagi uch davrga bo`lib o`rganiladi: 1. Klassikagacha bo`lgan davr (eng 
qadimgi zamonlardan mil.av.gi VIII asrgacha); 2. Klassik davr (mil.av.gi VII asrdan IV asrgacha); 3. 
ellin – Rim davri (mil.av.gi III asrdan milodiy V asrgacha). Yunoniston va Rim adabiyoti ham 
ijtimoiy-tarixiy taraqqiyot bilan bog‟liq tarzda o`z ichida bosqichlarga bo`linadi. Biz Rim 
adabiyotining bosqichlari haqida keyinchalik ma`lumot berishimiz sababli hozircha Yunoniston 
adabiyotining bosqichlari haqida to`xtalish bilan kifoyalanamiz. Bu adabiyot quyidagi bosqichlarga 
bo`linadi: 1. Ibtidoiy davr (eng qadimgi zamonlardan mil.av.gi VI asrgacha); 2. Attika davri 
(mil.av.gi V-IV asrlar); 3. ellinizm davri (mil.av.gi III-I asrlar); 4. Rim hukmronligi davri (milodiy I-
V asrlar).
Ba`zi bir tadqiqotlarda Yunoniston adabiyotining genezisi haqida noto`g‟ri fikrlar bildiriladi. 
CHunonchi, A.Alimuhammedovning “Antik adabiyot tarixi” darsligida: