Ijtimoiy-iqtisodiy jarayonlarni modellashtirish va prognozlash

Guruhlar		Javoblarning aniqligi	Ko’rgazmaliligi	Ommaviyligi (guruh a’zolarining faolligi)
Ballarning umumiy summasi
1
2
3

5. 
   Ilova
   

Umumiy hisobot va baho

Guruhlar	Guruhlarning umumiy ballari
	1	2	3	4
1	-
2		-
3			-
Umumiy ballar summasi
Bahosi (5 ga bo’lingan ballarning umumiy summasi)

5. 
   Ilova
   

Faollashtiruvchi savollar:

1. 
   “xarajat – ishlab chiqarish” modeli va tarmoqlar rivojlanishini prognozlash qaysi olim tomonidan tadqiq etilgan?
   
2. 
   “harajat – ishlab chiqarish” modelida inobatga olinishi kerak bo‘lgan jihatlarni sanab bering.
   
3. 
   V.Leontevning “harajat – ishlab chiqarish” modelining mohiyati nimadan iborat?
   
4. 
   Bu model davlat va mintaqa makroiqtisodiy rivojlanish strategiyalarida hisobga olinishi mumkinmi
   

1. 
   Iqtisodiy o‘sish modellari qachon qo‘llaniladi?
   
2. 
   Iqtisodiy o‘sish modellarni xususiyatlari nimalardan iborat?
   
3. 
   Iqtisodiy o‘sish deganda nimani tushunasiz?
   
4. 
   Iqtisodiy o‘sishning asosiy tushunchalarni bayon qiling.
   
5. 
   Iqtisodiy o‘sishga ta’sir qiluvchi omillarni qanday ta’riflaysiz?
   

3 3 usulini qo‘llash qoidasi

1. 
   Talabalarni 3 ta guruhga ajratish lozim.
   
2. 
   Uchta garuhga 3 ta savol beriladi.
   
3. 
   Ma’lum bir vaqtdan so‘ng topshiriqlarni yig‘ib olish kerak.
   
4. 
   Topshiriqlarni guruhlararo almashtirish kerak. (3-marta)
   
5. 
   Topshiriqlarni birinchi holatdagi guruhlarga qaytarish lozim.
   
6. 
   Prezentatsiya qilinadi.
   
7. 
   Kamchilik va yutuqlar aytiladi
   

1. 
   topshiriq
   

2017 yilga kelib paxta to‘qimachilik sanoati mahsulotlarining 2001 yilga nisbatan 4 baravarga oshishi kutilmoqda. Agar paxta tolasining ichki iste’moli
215.9 ming tonna bo‘lsa va paxta tolasining umumiy hajmi 980 ming tonna bo‘lsa, paxta tolasi to‘qimachilik mahsulotlari eksporti necha foizni tashkil qiladi.

2. 
   topshiriq
   

Paxtachilikda “YUlduz” paxta navidan 36.8 – 39 foiz tola chiqsa va bir ko‘sakning vazni 4.4-4.8 gr. bo‘lsa, 1 tonna tola ishlab chiqarish uchun 386 ishchi kuni sarf qilinsa, Kobb-Duglas ishlab chiqarish funksiyasi yordamida “YUlduz” navidan olinadigan tola hajmining maksimumini toping.

3. 
   topshiriq
   

“Buxoro-6” paxta navini hosildorligi gektariga 39.2-45.8 sentner bo‘lsa, 1 tonna paxta etishtirish uchun mexnat sarfi 376 ishchi kuni, mineral o‘g‘it sarfi umumiy yig‘indisi 1 tonnaga 15800 so‘mni tashkil etsa, Errou-CHeneri ishlab chiqarish funksiyasi yordamida mehnat va kapitalning ishlab chiqarish hajmiga ta’sirini aniqlang


«Baliq skeleti» texnikasi
Ushbu texnika katta muammolarning echimini topishga qaratilgan. Yuqori qismida muammolar turi yozilsa, pastki qismida esa misollar bilan izohlanadi.

O‘quv topshiriqlari 1-guruh

2. 
   guruh
   

2. 
   
   Ishl
   guruh
   

Yalpi talab-yalpi taklif modeli Masalalarni echilishi bo‘yicha namunalar
1-masala
O‘tgan yili AD egri chizig‘i tenglamasi: Y = 3300 – 3P ko‘rinishiga ega edi. Joriy yilda bu tenglama: Y = 3270 – 3P ko‘rinishiga ega. Potensial YAIM avvalgi darajasi 3000 da qolgan. Inflyasiya darajasini va qisqa muddatdagi muvozanatli YAIM hajmini aniqlang.

Yechish:

Birinchi yilda: 3000 =3300 – 3P P = 100, Ikkinchi yilda: 3000 = 3270 – 3P P = 90,
ya’ni bu davrda narxlar darajasi 10%ga pasaygan.
Ikki yildagi AD egri chiziq tenglamalariga ko‘ra, qisqa muddatda egri chiziq chapga siljigan, shuning uchun:
Y = 3270 – 300 = 2970, ya’ni yalpi talabning qisqarishi ikkinchi -yilda ishlab chiqarish hajmi kamayishiga olib kelgan.


2-masala
Uzoq muddatli AD egri chizig‘i Y = 3000 tengligi, qisqa muddatli AS egri chizig‘i R = 1,0 darajasida berilgan. AD egri chizig‘i tenglamasi: Y = 3,0 M/P. Pul taklifi (M) 1000 ga teng. Narx shoki natijasida qisqa muddatli AS egri chizig‘i P
= 1,5 darajasiga siljgan, uzoq muddatli AD egri chizig‘i - Y = 2500. AD egri chizig‘i esa o‘zgarmagan. Qisqa va uzoq muddatdagi yangi Y va P ni aniqlang.