|
Ilova
Guruhlar faoliyatini baholash jadvali
Har bir guruh boshqa guruhlarni so’zga chiqishlarni baholaydi. Mezonlar bo’yicha ballarni jamlaydi. (har bir mezon bo’yicha maksimal baholash balli - 5 ball)
Guruhlar
|
Javoblarning aniqligi
|
Ko’rgazmaliligi
|
Ommaviyligi (guruh a’zolarining faolligi)
|
Ballarning umumiy summasi
|
1
|
|
|
|
|
2
|
|
|
|
|
3
|
|
|
|
|
Ilova
Umumiy hisobot va baho
Guruhlar
|
Guruhlarning umumiy ballari
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
1
|
-
|
|
|
|
2
|
|
-
|
|
|
3
|
|
|
-
|
|
Umumiy ballar summasi
|
|
|
|
|
Bahosi (5 ga bo’lingan ballarning umumiy
summasi)
|
|
|
|
|
Ilova
Faollashtiruvchi savollar:
Vaqtli qatorlar va ularning tahlil qilish ko‘rsatkichlarini sanab o‘ting
Ijtimoiy iqtisodiy ko‘rsatkichlarini vaqt qatorlari modellari asosida prognozlash axamiyati nimadan iborat.
Trend turlarini tanlash muammolari qanday xal qilinadi.
Prognozlashni ekstropolyasiya usuli axamiyati va olingan natijalar qanday baxolanadi.
6 -Mavzu. Prognozlashning ekspert usullari
Ekspert usuli xakida tushuncha
Ekspertlarni savolga tayyorlash jarayoni
Ekspert guruhlarini tuzish
G‘oyalarni «kollektiv generatsiyalash» usuli
Delfi usuli
Ekspert baholashning boshqa usullari
Prognozlashning ekspert usuli.
Prognozlash qilinadigan voqea, jarayonning xususiyatlariga qarab qo‘llaniladigan usul samaradorligi ham o‘zgarib boradi. Prognoz uchun asosiy zarur omil- axborot, unga qo‘yilgan to‘g‘rilik, to‘liqlik va ishonchlilik kabi talablar bajarilishi prognoz qilinishi yengillashtiradi va prognoz haqiqatga yaqin bo‘ladi.
Prognoz qilish usullarining turkumlanishi
Прогнозлашнинг асосий усуллари
Математик моделлаштириш усуллари
3 – savol. Prognozlashning ekstropolyasiya usuli.
Аналитик – эксперт баҳолаш усули
Интервью усули
Prognozlashning ekspert usuli.
Эксперт усули
Ekspert jamoasi yordami bilan prognozlashni yo‘lga qo‘yishi uchun asosan quydagilarga e’tibor berishi lozim:
malakali ekspert guruhlarni shakllantirish;
ekspertizalarni tayyorlash va o‘tkazish;
olingan hujjatlar yordamida statistik hisoblashlarni o‘tkazish;
Экстрополяция усули муайян жараённинг жорий давр хусусиятларини сақлаган ҳолда келгуси даврда омилар ўзгариши ва уларнинг таъсир улушларини ҳисобга олиб, динамик қаторларни кейинги даврлар учун кенгайтириш ёки тренд йўналишини келгуси даврлар учун айтиб беришдир.
Даврлар(йиллар): Yt
|
Yt+1
|
Yt+2
|
......
|
Yt+n
|
Миқдорлар: Qt
|
Qt+1
|
Qt+2
|
......
|
Qt+n
|
Ijtimoiy – iqtisodiy prognozlashtirishda “Delfi” usuli
Дельфи техникаси ечилаётган муаммони ичидан яхши вариантни танлаб олиб унга жамоа бўлиб баҳо
берилади.
1-Ilova
Guruhlar faoliyatini baholash jadvali
Har bir guruh boshqa guruhlarni so’zga chiqishlarni baholaydi. Mezonlar bo’yicha ballarni jamlaydi. (har bir mezon bo’yicha maksimal baholash balli - 5 ball)
Guruhlar
|
Javoblarning aniqligi
|
Ko’rgazmaliligi
|
Ommaviyligi (guruh a’zolarining faolligi)
|
Ballarning umumiy summasi
|
1
|
|
|
|
|
2
|
|
|
|
|
3
|
|
|
|
|
2-Ilova
Umumiy hisobot va baho
Guruhlar
|
Guruhlarning umumiy ballari
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
1
|
-
|
|
|
|
2
|
|
-
|
|
|
3
|
|
|
-
|
|
Umumiy ballar summasi
|
|
|
|
|
Bahosi (5 ga bo’lingan ballarning umumiy
summasi)
|
|
|
|
|
7-Mavzu. Prognozlashning statik va dinamik modellari
Prognozlashning ekonometrik usullari.
Ijtimoiy-iqtisodiy jarayonlarni prognozlashda korrelyasion-regression usullarni qo‘llas
Prognozlar sifatini baholash usullari
Modellarni baholash (YAIM, iste’mol baholari indeksi, chakana savdo aylanmasi, sanoat ishlab chiqarish indeksi va boshq.)
Iqtisodiy kursatkichlarni prognozlashda ishlab chiqarish funksiyasidan foydalanish.
Ekonometrik tenglamalar tizimi, turlari va ularni baholash mezonlari.
Jadvalda 9 xil oila guruhlari uchun oila hajmi, jon boshiga daromad va ovqatlanish uchun xarajatlar haqida statistik ma’lumotlar keltirilgan
Guruh nomeri
|
Ovqatlanish uchun xarajatlar (u)
|
Jon boshiga daromad (x1)
|
Oila hajmi (x2)
|
1.
|
439
|
928
|
1,5
|
2.
|
716
|
1677
|
2,2
|
3.
|
900
|
2059
|
2,8
|
4.
|
1103
|
3801
|
3,2
|
5.
|
1395
|
4296
|
3,5
|
6.
|
1688
|
5926
|
3,8
|
7.
|
1745
|
7281
|
4,7
|
8.
|
1984
|
9850
|
4,2
|
9.
|
2411
|
9807
|
3,8
|
Talab qilinadi: ovqatlanish xarajatlar kattaligini jon boshiga daromadlar va oila hajmi kattaliklariga bogliklikni tahlil qiling. Tegishli xulosalar yasang.
Qo‘llaniladigan pedagogik texnologiyalar: 1-mashg‘ulot «Kaskad texnikasi» yordamida, 2-mashg‘ulot “ekspert so‘rovi” asosida o‘tkaziladi.
Ushbu tеxnologiya g’oyalar tizimini ishlab chiqishga ko’mak bеradi: Asosiy maqsadi: aniq va ijodiy fikrlash qobiliyatini faollashtirish.
«Kaskad» texnikasi
1-topshiriq
Savol yuzasidan fikrlaringizni bildiring va ularni asoslang.
ilova
topshiriq
Savol yuzasidan fikrlaringizni bildiring va ularni asoslang.
topshiriq
Savol yuzasidan fikrlaringizni bildiring va ularni asoslang.
Nazorat uchun savollar va topshiriqlar:
Amaliy mashg‘ulot jarayonida ishtirok etuvchilar uchun savollar:
Nima uchun ekonometrik modellar tenglamalar tizimi ko‘rinishida ifodalanadi Avtokorrelyasiya qachon vujudga keladi?
Avtokorrelyasiyani necha xil usul yordamida bartaraf etish mumkin?
Ekonometrik modelni real o‘rganilayotgan jarayonga mos kelishini qaysi mezon yordamida aniqlash mumkin?
Ekonometrik modeldagi parametrlardan birortasi ishonchsiz bo‘lsa, uni nima qiilish mumkin?
Darbin-Uotson mezoni qiymati qaysi oraliqda o‘zgaradi?
Ekonometrik usullar qo‘llash sohalarini tushuntirib bering.
Korrelyasion bog‘lanish haqida tushuncha.
Juft korrelyasiya koeffitsienti.
Xususiy korrelyasiya koeffitsienti.
Bog‘lanish zichligi nima?
Korrelyasiya tahlilining mohiyati nimadan iborat?
Regressiya tahlilining mazmunini tushuntirib bering.
Dispersiya tahlili nimaga asoslanadi?
Statistik modellashtirish usulining mohiyatini tushuntirib bering.
Ekonometrika fani haqida tushunchalar.
Natijalarni baholash varag‘i
Induvidual baho esse bahosi (1 ball) va guruh ishining bahosi (2 ball) yig‘indisiga teng. Darsdagi maksimal baho - 3 ball. 2,2 – 3 ball – «a’lo», 1,2-2 ball
– «yaxshi», 0,5-1,1 ball – «qoniqarli», 0-0,5 ball «qoniqarsiz».
Do'stlaringiz bilan baham: |
