«ijtimoiy-iqtisodiy» fakultet

Kurs ishi mavzusining dolzarbligi. Moliya tizimining asosiy mustaqil sohalaridan biri korxonalar moliyasi hisoblanib, kapital, foyda va pul fondlarining shakllanishi va foydalanilishi bilan bog’ liq pul munosabatlarini qamrab oladi. Aynan mana shu sohada daromadlarning asosiy qismi shakllanadi va iqtisodiyotning turli tarmoqlariga qayta taqsimlanadi hamda jamiyatning iqtisodiy- ijtimoiy taraqqiyotiga turtki beradi.

Bu sohaga hukumatimiz tomonidan berilayotgan e ’ tibor bej izga emas. Zero, Prezidentimiz ta ’ kidlaganlaridek:

«Banklar tomonidan faqat ishlab chiqarishni modernizatsiya qilish va texnologik yangilash dasturlarini mo liyalas htiri s hga yo ’ naltirilgan kre ditlar haj mi

2018 yilga ni sbatan 1,2 b aro bar, aylanma mab lag ’ larni to ’ l diri s h uchun aj ratilgan kreditlar esa 1,3 martadan ziyod oshdi.»¹

Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi hali davom etayotgan bir paytda davlat byudjeti mablag’ lari va kredit resurslariga bo shqa sohalarda ham ehtiyoj sezilayotganligi, shuningdek korxona va tashkilotlarning oladigan foydasi miqdori sezilarli darajada kamayganligi hisobga olgan holda shuni aytishimiz mumkinki, mavjud moliyaviy resurslardan tejab-tergab, samarali va oqilona foydalanish bugungi kunning eng muhim talabidir.

Bozorni zarur iste ’mol mollari bilan to ’ldirishda korxonalarning o ’rni nihoyatda katta ekanligi barchamizga ma’ lum. Korxonalar iqtisodiyotni rivojlanishining ilk bosqichlarida faoliyatini to ’ g’ ri yo ’ lga qo ’yish, moliyaviy resurslarni optimal taqsimlash, daromadlarni maksimallashtirgan holda xarajatlarni kamaytirish yo ’ nalishlarini ishlab chiqish muhim ahamiyat kasb etadi. Zero mazkur yo ’ nali s hlarda t o ’ g ’ ri olib borilgan kompaniya siyosati uning kelajak istiqbolini belgilab berishi mumkin. Yuqorida keltirilgan vazifalarga erishish bu

¹ Karimov I.A. 2015 yilda iqtisodiyotimizda tub tarkibiy o‘zgarishlarni amalga oshirish, modernizatsiya va diversifikatsiya jarayonlarini izchil davom ettirish hisobidan xususiy mulk va xusu siy tadbirko rlikka keng yo‘l ochib berish — ustuvor vazifamizdir. T.: O‘zbekiston. 2015 yi,. 5-bet.


3





kompaniyalarda aylanma resurslardan foydalanishni samarali tashkil etish va uni rivojlantirish bilan bevosita bog’ liq hisoblanadi. Korxonalar faoliyatini muvofiqlashtirishda aylanma resurslardan foydalanishni samarali tashkil etish va boshkarish muhimdir.

Prezidentimiz I.A.Karimov “O ’ zbekistonda moliyaviy-iqtisodiy, byudjet, bank-kredit tizimi, shuningdek, iqtisodiyotning real sektori korxonalari va tarmoqlarining barqaror hamda uzluksiz ishlashini ta mi la uchun yetarli darajada mustahkam zaxiralar yaratilganini va zarur resurslar bazasi mavjud ekanini...”¹ ta’ kidlaganlaridek, korxonalarni qo ’ llab-quvvatlash maqsadida qator yengilliklar yaratib berilgan.

Bu sohada iqtisodiy munosabatlari rivojlangan mamlakatlarda ham kompaniyalar moliyaviy munosabatlarida yuzaga kelayotgan muammolarni hal etish hayotiy tajribalar asosida takomillashtirilib borilganligini ata i.

Shu boisdan, kompaniyalarda moliyaviy menejmentni tashkil etish keng institutsional islohotlarni ta’ minlash omillaridan biri bo ’ lib hisoblanadi. Hozirgi bozor iqtisodiyoti sharoitida kompaniyalarda vujudga keladigan moliyaviy muammolarni hal etish va muammolarni hal etishning iqtisodiy asoslarini takomillashtirish b o ’ yi c ha taklif va tavsiyalar ishlab chiqish dolzarblik kasb etmoqda.