“Ijtimoiy fanlar”kafedrasi

DIQQATNING TURLARU 
Ixtiyorsiz diqqat
To’satdan taqillagan 
tovushni eshitsak, 
beixtiyor
o’sha erga
qaraymiz.
Ixtiyoriy diqqat 
Lektorning 
ma’ruzalarini eshtish 
uchun
ataylab unga 
diqqatimizni
qaratamiz.
Ixtiyoriydan so’nggi 
diqqat 
Badiiy asarga qiziqib 
ketib unga doimiy
diqqatimizni qaratamiz.
 

---

aloqadan foydalanayotgan yo‘lovchilarning yarmi va chorak qismida parishonxotirliklik bilan 
mashina yaqinlashganda yo‘lni kesib o‘tish jarayonida yaqqol ko‘zga tashlanadi.
89
 
Diqqatning obyektga to’planishi, mustahkamlanishi odamning qiziqishlariga bog’liqdir. 
Hatto ixtiyorsiz diqqatning faoliyatda mujassamlashishida kishining ishtiyoqi va qiziqishi katta 
ahamiyatga egadir. Odatda faoliyatga qiziqish bevosita va bilvosita shaklda namoyon bo’ladi. 
Bevosita qiziqish faoliyat jarayoniga, xatti-harakatlarning o’ziga, ish uslublariga qaratilgan 
qiziqishdan iboratdir.
Bilvosita qiziqish esa, faoliyatning maqsadga, uning natijasiga yo’naltirilgan qiziqishdir. 
 
40-rasm 
 
Diqqatning ana shu xususiyatlari ustida qisqacha to’xtalib o’tamiz. 
Diqqatning barqarorligi
uning davomiyligi va u yuz bergan butun vaqt mobaynida 
qaratilganlik darajasi bilan belgilanadi. Diqqatning barqarorligi diqqat qaratiladigan 
obyektlarning xususiyatlariga va diqqati yo’naltirilgan shaxsning faolligiga bog’liq bo’lib, u 
diqqatning o’z obyektiga kuchli yo’naltirilishi va faol to’planishidan iborat ijobiy xususiyatdir.
Diqqatning ko’lami
, 
xajmi
uning taqsimlanish xususiyati bilan belgilanib, ayni bir 
vaqtning o’zida aniq-ravshan idrok etiladigan obyektlar soni bilan tavsiflanadi. Diqqatning 
obyektlari o’rtasida kanchalik yaqin bog’lanishlar mavjud bo’lsa, uning xajmi shunchalik keng 
bo’ladi va aksincha.