"ijtimoiy fanlar" kafedrasi

avliyo
Avgustinning ta’limoti
katta ahamiyat kasb etdi. V asr bo‘sag‘asida u dinning 
bilimdan afzal ekanligini targ‘ib qila boshladi. Uning ta’limotiga ko‘ra, borliq 
inson aqli bilishga ojizlik qiladigan hodisadir, Chunki uning ortida ulug‘ va 
qudratli YAratuvchining irodasi yashiringan. 
Avliyo Avgustinning taqdir haqidagi ta’limotida aytilishicha, Xudoga imon 
keltirgan har bir kishi najot topganlar safidan o‘rin egallashi mumkin, Chunki imon 
taqdir taqozosidir. 
Xristian cherkovining Katolik va Pravoslav cherkovlariga ajralib ketishi Rim 
papasi va Istanbul Patriarxining xristian olamida etakchilik uchun olib borgan 
raqobati oqibatida vujudga keldi. Ajralish jarayoni Rim iperiyasining g‘arbiy va 
Sharqiy tafovutlari o‘sib chuqurlashib borayotgan jarayonlardayoq boshlangan edi. 
867 yillar orasida Papa Nikolay va Istambul patriarxi Fetiy orasida uzil-kesil 
ajralish ro‘y berdi va bu ajralish 1054 yili rasman tan olindi. 
XVI asr boshlarida katoliklikdan bir necha Evropa cherkovlari ajralib chiqishi 
natijasida xristianlikda protestantlik harakatlari vujudga keldi. Buning doirasida 
lyuteranlik, baptizm, anglikanlik va kalvinizm cherkovlari shakllandi. 
Xristianlikda sirli marosimlar (tainstva) katta 
o‘rin egallaydi. CHerkov ta’limotiga ko‘ra, bunday 
paytlarda Xudo tomonidan dindorlarga alohida savoblar nozil bo‘ladi. Ularning 
“sirli marosim” deb atalishiga sabab xristianlik aqidasiga ko‘ra bu amallar 
bajarilayotgan vaqtda Muqaddas Ruh ham qatnashadi. Bu marosim va bayramlar 
barcha xristian yo‘nalishlarida mavjud, faqat ularni amalga oshirish shakli va 
o‘tkazilish vaqti turlicha. 
Cho‘qintirish (kreshenie – 
suvga botirish). Xristianlik ta’limotiga ko‘ra, 
Cho‘qintirish orqali kishi dinga qabul qilinadi, ya’ni cherkov a’zosiga aylanadi. 
Xristianlik marosimlari 

---

132 
Bu marosim insonni uch marotaba suvga botirish yoki boshidan suv quyish 
bilan birga, ruhoniy tomonidan maxsus so‘zlarni aytish orqali amalga oshiriladi. 
Injilga ko‘ra, Cho‘qintirish va Muqaddas ruhning kelishi osmondan tug‘ilishning 
maxsus shartlaridan biridir. Uning asosi sifatida Injildan misollar keltiriladi: “Iso 
javob berdi: “Senga to‘g‘risini aytay, agar kim suvdan va Ruhdan tug‘ilmas ekan, 
Xudo saltanatiga kirmaydi” (Ioanndan, 3:5).