“ijtimoiy fanlar” kafedrasi

Huquqni vujudga keltiruvchi muddatlarning o`tishi natijasida fuqarolik huquqlari vujudga keladi. Bunda huquqning bir shaxsdan ikkinchi shaxsga o`tishi ahamiyatga ega emas. Masalan, oldi-sotdi shartnomasiga muvofiq tovarga nisbatan mulk huquqi sotuvchiga tovar topshirilishi muddati natijasida vujudga keladi(FKning 389-moddasi).

Huquqni o`zgartiruvchi muddatlar o`tishining boshlanishi yoki o`tib ketishi fuqarolik huquq va burchlarini o`zgarishiga olib keladi. Huquqni o`zgartiruvchi muddatlar o`z tabiatiga ko`ra shartnomaviy munosabatlarda keng qo`llaniladi va odatda bunday muddatlarning o`tishi natijasida shartnoma taraflarining huquq va majburiyatlari u yoki bu darajada o`zgaradi. Masalan, pudrat shartnomasiga muvofiq buyurtmachining bajarilgan ishni qabul qilishdan bosh tortishi ishni topshirish kechikib ketishiga sabab bo`lsa, tayyorlangan (qayta ishlangan) ashyoning tasodifan nobud bo`lish xavfi ashyo topshirilishi lozim bo`lgan paytdan buyurtmachiga o`tgan deb hisoblanadi (FKning 646-moddasi). Bunda ashyoning tasodifan nobud bo`lish xavfi avval pudratchida bo`lgan bo`lsa, belgilangan muddatning o`tishi natijasida bu xavf buyurtmachiga o`tadi.