Ijodkor o‘qituvchi jurnali

IJODKOR O‘QITUVCHI JURNALI
 
5 YANVAR / 2022 YIL / 14 – SON 
29 
hamjamiyatida o‗yin-kulgi paytida o‗quvchilarni kuzatadilar. Bolalar va hatto kattalar Scratch 
bilan 
dasturlash 
asoslarini 
tushunishadi 
va 
ko‗pincha boshqa 
dasturlash 
tillariga o‗tadilar . "Scratch" dan foydalanish paytida odamlar "Scratch" loyihalarida  yaratishi, 
 remiksi  va boshqalari bilan hamkorlik qilishi mumkin . 
Tilni loyihalashda, avvalo dasturlash tajribasi bo‗lmagan bolalar tomonidan tilni va 
rivojlanish muhitini sodda, intuitiv va oson o‗rganiladigan qilib yaratish ijodkorlarning asosiy 
ustuvor yo‗nalishi edi. Kuchli multimedia funktsiyalari va ko‗p tarmoqli dasturlash uslubi bilan 
Scratch dasturlash tilining juda cheklangan doirasi o‗rtasida juda katta farq bor. 
"Scratch" musiqa haqida "tirnalish" bilan bog'liq bo‗lganligi sababli, "Hayotiy bolalar 
bog‗chasi guruhi" dasturlash tilining nomi sifatida ishlatilgan. 
"Scratch" so‗zi Scratch foydalanuvchilari orasida mashhur bo‗lgan boshqa iboralarni 
keltirib chiqardi: 

 
New Scratcher - Yangi Scratcher maqomiga ega bo‗lgan foydalanuvchi 

 
Scratcher - Scratch-ning foydalanuvchisi 

Scratching - Scratch-dan foydalanishni anglatuvchi fe‘l 

Chizilgan - boshqa o‗yinning nusxasi bo‗lgan loyiha. masalan "Pac-man Scratched" 

 
Chizish vaqti - forumlar belgilangan vaqt zonasi (EST / EDT) 

 
Scratch Team - veb-sayt moderatorlari va ishlab chiquvchilari. 

Chizish yoqildi! - Scratch Team tomonidan ishlab chiqilgan va ular tomonidan 
ishlatilgan (garchi boshqa Scratchers tomonidan ham moslashtirilgan bo‗lsa ham) 
foydalanuvchilarni rag‗batlantirish uchun "Scratch-dan foydalanishni davom ettirish" 
ma‘nosidagi ibora. 
Scratch shiori - "Tasavvur qiling, dasturlashing, ulashing" deb nomlanadi. Bu loyihani 
yaratishning asosiy printsipiga amal qiladi: g‗oya paydo bo‗ladi ("Tasavvur qiling"), g‗oyani 
Scratch-da dasturlashtirasiz ("Dastur"), so‗ngra jamoada nashr etamiz ("Bahamlashish"). 
Scratch dasturi 2 xil: onlayn hamda offlayn holatda ishlaydi. Maktab kompyuter sinf 
honalaridagi internet cheklanganligini hisobga olsak, offlayn holatda ishlaydiganidan 
foydalanish qulayroq. 
Dasturni o‘rnatish uchun uning o‘rnatuvchi fayli bo‘lishi kerak. O‘rnatuvchi 
faylni https://scratch.mit.edu/download  elektron manzilidan yuklab olishingiz mumkin. Yana 
bir yaxshi tomoni o‘zbek tilida ham foydalansa bo‘ladi. O‘rnatish uchun avval adobe AIR 
platformasi o‘rnatiladi, keyin Scratch dasturi o‘rnatiladi. 
Xulosa o‗nida shuni aytish mumkinki, Scratch nafaqat dasturlash muhiti, balki katta 
jamoa hamdir. Dunyoning ko
ʻ
plab mamlakatlarida bolalar va kattalar, o
ʻ
qituvchilar va maktab 
o
ʻ
quvchilari dasturlashni o
ʻ
rganish, ijodkorlikni rivojlantirish, o
ʻ
yinlar va interaktiv 
animatsiyalar yaratish, shuningdek, bir-biri bilan muloqot qilish, bir-birining loyihalarini 
o
ʻ
rganish va ulardan foydalanish uchun Scratch dasturidan foydalanadilar. 

---